Przejdź do zawartości

Florence Nightingale

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Florence Nightingale
The Lady with the Lamp
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

12 maja 1820
Florencja

Data i miejsce śmierci

13 sierpnia 1910
Londyn

Miejsce spoczynku

cmentarz St. Margaret Church
w East Wellow

Zawód, zajęcie

pielęgniarka

Narodowość

angielska

Stanowisko

przełożona Institute for the Care of Sick Gentlewomen

Rodzice

William Edward Nightingale
Frances z d. Smith

Krewni i powinowaci

siostra: Frances Parthenope

podpis
Odznaczenia
Order Zasługi (Wielka Brytania) Royal Red Cross
Młoda Florence Nightingale

Florence Nightingale (ur. 12 maja 1820 we Florencji, zm. 13 sierpnia 1910 w Londynie) – angielska pielęgniarka, statystyczka, działaczka społeczna i publicystka. Była zwana „Damą z lampą” (ang. The Lady with the Lamp). Jest uważana za twórczynię nowoczesnego pielęgniarstwa.

Młodość

[edytuj | edytuj kod]

Urodziła się w bogatej arystokratycznej rodzinie. Jej ojcem był William Edward Nightingale. Florence i jej siostra Parthenope urodziły się podczas długiej podróży poślubnej rodziców po Europie[1]. Młodość spędziła w Londynie, latem przebywając w wiejskiej posiadłości w Hampshire.

Kariera zawodowa

[edytuj | edytuj kod]

W wieku 24 lat ogłosiła, że pragnie zostać pielęgniarką. Swoją decyzją przeraziła rodzinę: pielęgniarki wówczas rekrutowały się zazwyczaj spośród prostytutek i osób z niskich warstw społecznych. W opinii rodziny żadna szanująca się dama nie mogłaby wykonywać tak haniebnego zajęcia[2]. Florence była jednak stanowcza i w 1845 zaczęła odwiedzać szpitale i inne placówki medyczne, gromadząc informacje na ich temat.

W 1851 zaczęła uczyć się zawodu pielęgniarki w Ewangelickim Zakładzie Diakonijnym w Kaiserswerth[3]. Spotkała tam Amalie Sieveking, którą poznała prawdopodobnie podczas pobytu w Londynie. Do spotkania doszło dzięki przyjacielowi Amalie, Christianowi von Bunsenowi[4][5]. W 1853 Florence przyjęła stanowisko przełożonej w Zakładzie Opieki dla Chorych Dam w Londynie[1] i wykorzystała okazję, aby uczynić z owej instytucji wzorowy szpital swoich czasów. Podjęła się również szkolenia pielęgniarek, którym zapewniała odpowiednie wykształcenie zawodowe i dbała o ich poziom moralny, co miało przyciągać do zawodu kobiety o nieposzlakowanej reputacji.

"Jeden z oddziałów szpitala w Scutari (Turcja)". (Wojna krymska 1856)

Wojna krymska

[edytuj | edytuj kod]

W czasie wojny krymskiej na prośbę Sidneya Herberta zorganizowała od podstaw opiekę nad rannymi żołnierzami, zwalczając uprzedzenia i sprzeciwy lekarzy, urzędników i oficerów. Wielu żołnierzy brytyjskich rannych w czasie wojny zawdzięczało jej życie. Jako przełożona zespołu 38 angielskich pielęgniarek w szpitalu w Scutari (obecnie: Üsküdar, azjatycka dzielnica Stambułu) zdołała dzięki swej energii i zaangażowaniu poprawić fatalny stan sanitarny brytyjskich szpitali polowych. Odkryła, że ranni żołnierze umierają nie tylko z powodu obrażeń, lecz także na skutek szoku pourazowego, że potrzebują nie tylko leczenia, ale i opieki. Do Anglii wróciła po wojnie pod przybranym nazwiskiem, załamana tym, że pomimo jej wysiłków, nie udało jej się powstrzymać wysokiej śmiertelności spowodowanej chorobami zakaźnymi[6]. Później została ekspertem Armii Brytyjskiej ds. wojskowej służby pielęgniarskiej.

Wpływ na rozwój pielęgniarstwa

[edytuj | edytuj kod]

Nightingale wypracowała podstawy, na których opiera się współczesny wizerunek pielęgniarki. Jej zasługą jest zdefiniowanie metod i sposobów pielęgnacji chorych i poszkodowanych[1]. W 1860 założyła w Londynie przy Szpitalu św. Tomasza pierwszą szkołę pielęgniarstwa – The Nightingale Training School (obecnie: The Florence Nightingale School of Nursing and Midwifery).

W 1907 roku przyznano jej jako pierwszej kobiecie brytyjski Order Zasługi, a pięć lat po jej śmierci wzniesiono ku jej czci pomnik na placu Waterloo w Londynie.

Wybrane publikacje

[edytuj | edytuj kod]
  • 1852 Cassandra
  • 1859 Notes on Nursing: What Nursing Is, What Nursing is Not (Uwagi o pielęgniarstwie – pierwszy podręcznik pielęgniarstwa[3][7])
  • 1860 Suggestions for Thought
  • 1861 Notes on Nursing for the Labouring Classes
  • 1871 Introductory Notes on Lying-In Institutions
A Proposal for Organising an Institution for Training Midwives and Midwifery Nurses
  • 2010 Collected Works of Florence Nightingale, Wilfrid Laurier University Press, Ontario, Canada[8]

Medal Florence Nightingale

[edytuj | edytuj kod]

W 1912 Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża ustanowił Medal Florence Nightingale, będący prestiżowym odznaczeniem, przyznawanym zasłużonym pielęgniarkom z całego świata.

Efekt Florence Nightingale

[edytuj | edytuj kod]

Efektem Florence Nightingale(inne języki) nazywa się sytuację, w której w opiekunie następuje rozwój uczuć romantycznych, także pociągu seksualnego do swoich pacjentów, nawet przy bardzo małej komunikacji. Uczucia mogą zanikać, gdy pacjent nie potrzebuje opieki[9][10].

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c Model teoretyczny pielęgniarstwa Florence Nightingale.
  2. Terry Brighton: Szarża Lekkiej Brygady. Warszawa: Amber, 2006, s. 253. ISBN 83-241-2416-0.
  3. a b Kronika medycyny. Warszawa: Kronika, 1994, s. 286. ISBN 83-86079-01-0.
  4. William J. Duiker, World history, wyd. 5th ed, Belmont, CA: Thomson/Wadsworth, 2007, ISBN 0-495-05053-9, OCLC 191077656 [dostęp 2021-11-26].
  5. Florence Nightingale, Florence Nightingale in Egypt and Greece : her diary and "visions", Albany: State University of New York Press, 1997, ISBN 0-585-04273-X, OCLC 42854729 [dostęp 2021-11-26].
  6. Terry Brighton: Szarża Lekkiej Brygady. Warszawa: Amber, 2006, s. 256, 257. ISBN 83-241-2416-0.
  7. Terry Brighton: Szarża Lekkiej Brygady. Warszawa: Amber, 2006, s. 257. ISBN 83-241-2416-0.
  8. Florence Nightingale, red. Lynn McDonald: Florence Nightingale: Collected Works of Florence Nightingale. Wilfrid Laurier Univ. Press, 17 lis 2009, s. ss 946. ISBN 0-88920-520-5.
  9. AMRI Staff: Today's Nurse and the Florence Nightingale Effect. [w:] Strona American Medical Resource Institute [on-line]. AMRI. [dostęp 2018-10-12]. (ang.).
  10. Florence Nightingale effect. [w:] Futurepedia [on-line]. [dostęp 2018-10-12]. (ang.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]