Przejdź do zawartości

Kathleen Turner

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kathleen Turner
ilustracja
Imię i nazwisko

Mary Kathleen Turner

Data i miejsce urodzenia

19 czerwca 1954
Springfield

Zawód

aktorka, reżyserka, producentka filmowa

Współmałżonek

Jay Weiss
(1984-2007; rozwód)

Lata aktywności

od 1977

Mary Kathleen Turner[1] (ur. 19 czerwca 1954 w Springfield, w stanie Missouri) – amerykańska aktorka filmowa, telewizyjna i teatralna, reżyserka i producentka[2]. Dzięki urodzie i unikalnemu, niskiemu głosowi, była jedną z największych gwiazd kina lat 80.[3], porównywana do wcześniejszych legend kina takich jak Lana Turner czy Ava Gardner[4]. Jej kariera uległa załamaniu w latach 90., kiedy z powodu choroby i problemów z alkoholem hollywoodzcy decydenci zdecydowali, że nie warto więcej współpracować z aktorką[5].

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Wczesne lata

[edytuj | edytuj kod]

Urodziła się w Springfield w stanie Missouri w rodzinie metodystów[6] jako córka Patsy (z domu Magee; 1923–2015) i Allena Richarda Turnera[7], dorastającego w Chinach dyplomaty, który przez cztery lata był więźniem Japończyków podczas II wojny światowej[8]. Jej pradziadek był misjonarzem metodystą. Podróżowała w dzieciństwie z ojcem obejmującym placówki na Kubie, w Wenezueli i Anglii. Kiedy jej ojciec zmarł z powodu zakrzepów krwi w naczyniach w 1972, rodzina (ma dwóch braci i siostrę Susan) przeprowadziła się do Stanów Zjednoczonych.

Po ukończeniu szkoły średniej American School w Londynie w 1972 studiowała na wydziale teatru i dramatu w Central School of Speech and Drama[9]. Uczęszczała także przez dwa lata na Southwest Missouri State University[9] w Springfield. W 1977 ukończyła University of Maryland Baltimore County[9].

Kariera

[edytuj | edytuj kod]

Grała na scenach studenckich i w awangardowych teatrach off-Broadwayu[10]. Brała udział w przesłuchaniach do tytułowej roli w filmie Alicja w krainie czarów (1976), została nawet zaproszona na zdjęcia próbne, jednak ostatecznie zaangażowano Kristine DeBell. W 1979 otrzymała epizodyczną rolę Noli Aldrich w operze mydlanej NBC The Doctors. Miała za sobą kreacje teatralne w repertuarze szekspirowskim, gdy w 1981 zadebiutowała w mrocznym filmie Żar ciała (Body Heat) z Williamem Hurtem jako zmysłowa femme fatale emanująca erotyzmem, będąc jednocześnie aktorką w pełni świadomą konwencji[11].

Rola roztargnionej autorki ckliwych romansów, która przeżywa nieprawdopodobną przygodę w awanturniczym melodramacie Roberta Zemeckisa Miłość, szmaragd i krokodyl (Romancing the Stone, 1984) z Michaelem Douglasem i postać morderczyni na usługach mafii w brawurowym filmie Johna Hustona Honor Prizzich (Prizzi's Honor, 1985) u boku Jacka Nicholsona przyniosła jej nagrodę Złotego Globu[12].

Zdobytą pozycję gwiazdy kina utrwaliła nagrodą krytyków filmowych Los Angeles w filmie Kena Russella Zbrodnie namiętności (Crimes of Passion, 1984), gdzie zagrała kobietę, która co wieczór odrzuca zwyczajność swego życia, aby przemienić się w wyzywającą prostytutkę. Natomiast za rolę kobiety, która przenosi się w lata 50., aby raz jeszcze przeżyć młodość w komedii Francisa Forda Coppoli Peggy Sue wyszła za mąż (Peggy Sue Got Married, 1986)[13] z Nicolasem Cage zdobyła nominację do Oscara dla najlepszej aktorki pierwszoplanowej[12].

Spotkała się ponownie na planie filmowym z Michaelem Douglasem i tworzyła z nim mistrzowski duet podczas realizacji sequelu ich pierwszego filmu Klejnot Nilu (1985) i czarnej komedii Wojna państwa Rose (The War of the Roses, 1989) – jako para małżeńska, przechodząca od miłości do nienawiści. Podkładała głos za Jessicę Rabbit, rysunkową postać w Kto wrobił królika Rogera? (1988). Proponowano jej rolę Catherine Tramell w Nagim instynkcie (1992), ale odrzuciła ją jako zbyt ryzykowną[14].

W 1990 za rolę Maggie w spektaklu Kotka na gorącym blaszanym dachu otrzymała Special Theatre World Award i była nominowana do Tony Award. W 1995 zajęła 73. miejsce na liście 100. najseksowniejszych gwiazd w historii filmu magazynu „Empire”. W 2001 została laureatką Nagrody Margaret Sanger.

W sitcomie NBC Przyjaciele (2001) zagrała postać Charlesa Binga, transseksualnego ojca Chandlera Binga, który został drag queen Heleną Handbasket[5]. Wystąpiła jako Sue Collini w serialu Showtime Californication (2009)[15].

W 2002 powróciła na scenę teatralną, odnosząc sukcesy zarówno na Broadwayu[16], jak i na West Endzie: najpierw jako pani Robinson w Absolwencie[14], a w 2005 w nagradzanej roli Marthy, zgryźliwej, nie stroniącej od kieliszka żony w Kto się boi Virginii Woolf?[14], zdobywając nominację do Tony Award i Drama Desk Award[17].

Zasiadała w jury konkursu głównego na 57. MFF w Cannes (2004).

W 2011 za rolę siostry Jamison Connelly, zgryźliwej i wulgarnej mniszki, doradczyni ds. nadużywania narkotyków z własną burzliwą przeszłością, byłą narkomanką i alkoholiczką, w przedstawieniu High zdobyła nominację do Drama League Award.

W 2006 napisała autobiografię Send Yourself Roses (Wyślij sobie róże)[14].

Życie prywatne

[edytuj | edytuj kod]

W latach 1977–1982 była w związku z agentem Davidem Gucem. W sierpniu 1984 poślubiła Jaya Weissa, z którym się rozwiodła w 2007. Mają córkę Rachel Ann Weiss (ur. 14 października 1987)[18].

W 1992 zdiagnozowano u niej reumatoidalne zapalenie stawów, które wkrótce poważnie ograniczyło jej aktywność i na długie lata zahamowało karierę aktorską. Ostatnio, dzięki postępowi medycyny choroba zaczęła ustępować, a aktorka ponownie pojawia się na ekranie. Kathleen Turner miała opinię osoby wyjątkowo trudnej we współpracy[19].

W 2002 przyznała się, że ma problemy z alkoholem[5] i przeszła kurację odwykową[14]. Problemy te w pewnym stopniu były skutkiem ubocznym dokuczliwej choroby[20].

Filmografia

[edytuj | edytuj kod]
Rok Tytuł Rola Reżyser
1981 Żar ciała (Body Heat) Matty Walker Lawrence Kasdan
1983 Człowiek z dwoma mózgami (The Man with Two Brains) Dolores Benedict Carl Reiner
1984 Miłość, szmaragd i krokodyl (Romancing the Stone) Joan Wilder Robert Zemeckis
Samotny łowca (A Breed Apart) Stella Clayton Philippe Mora
Zbrodnie namiętności (Crimes of Passion) Joanna Crane / China Blue Ken Russell
1985 Honor Prizzich (Prizzi's Honor) Irene Walker John Huston
Klejnot Nilu (The Jewel of the Nile) Joan Wilder Lewis Teague
1986 Peggy Sue wyszła za mąż (Peggy Sue Got Married) Peggy Sue Bodell Francis Ford Coppola
1987 Julia i Julia (Julia and Julia) Julia Peter Del Monte
1988 Za kamerą (Switching Channels) Christy Colleran Ted Kotcheff
Kto wrobił królika Rogera? (Who Framed Roger Rabbit) Jessica Rabbit (głos) Robert Zemeckis
Przypadkowy turysta (The Accidental Tourist) Sarah Leary Lawrence Kasdan
1989 Tummy Trouble (film krótkometrażowy) Jessica Rabbit (głos) Rob Minkoff
Wojna państwa Rose (The War of the Roses) Barbara Rose Danny DeVito
1990 Roller Coaster Rabbit (film krótkometrażowy) Jessica Rabbit (głos) Rob Minkoff
1991 Detektyw w szpilkach (V.I. Warshawski) V. I. Warshawski Jeff Kanew
1993 Blues tajniaków (Undercover Blues) Jane Blue Herbert Ross
Dom z kart (House of Cards) Ruth Matthews Michael Lessac
Nagi w Nowym Jorku (Naked in New York) Dana Coles Daniel Algrant
1994 W czym mamy problem? (Serial Mom) Beverly R. Sutphin John Waters
1995 Księżyc i Valentino (Moonlight and Valentino) Alberta Trager David Anspaugh
1997 Proste życzenie (A Simple Wish) Claudia Michael Ritchie
Prawdziwa blondynka (The Real Blonde) Dee Dee Taylor Tom DiCillo
1998 Manipulacja (Legalese, TV) Brenda Whitlass Glenn Jordan
1999 Miłość i śmierć w Chicago (Love and Action in Chicago) Middleman Dwayne Johnson-Cochran
Przekleństwa niewinności (The Virgin Suicides) Pani Lisbon Sofia Coppola
Geniusze w pieluchach (Baby Geniuses) Elena Kinder Bob Clark
2000 Kopciuszek (Cinderella, TV) Claudette Beeban Kidron
Książę z Central Parku (Prince of Central Park) Rebecca Cairn John Leekley
Piękna (Beautiful) Verna Chickle Sally Field
2006 Straszny dom (Monster House) Constance (głos) Gil Kenan
2008 Marley i Ja (Marley & Me) Panna Kornblut David Frankel
2011 The Perfect Family Eileen Cleary Anne Renton
2013 Nurse 3D Betty Watson, przełożona pielęgniarek Doug Aarniokoski
2014 Głupi i głupszy bardziej (Dumb and Dumber To) Fraida Felcher Bobby Farrelly, Peter Farrelly

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Personalidade: Kathleen Turner (EUA). InterFilmes.com. [dostęp 2019-07-12]. (port.).
  2. Kathleen Turner. Listal. [dostęp 2016-11-27]. (ang.).
  3. Kathleen Turner. ČSFD.cz. [dostęp 2019-07-12]. (cz.).
  4. Kathleen Turner – Actor. CineMagia.ro. [dostęp 2019-07-12]. (rum.).
  5. a b c Kathleen Turner o swojej karierze i Hollywood lat 80.: Elizabeth Taylor nie była szczególnie utalentowana. Onet.pl. [dostęp 2019-07-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-07-12)]. (pol.).
  6. Kathleen Turner Pictures. FanPix.Net. [dostęp 2017-01-12]. (ang.).
  7. Kathleen Turner – What Nationality Ancestry Race. Ethnicity of Celebs. [dostęp 2014-04-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-07-12)]. (ang.).
  8. Kathleen Turner Biography (1954-). Film Reference. [dostęp 2019-07-12]. (ang.).
  9. a b c Kathleen Turner – Actors and Actresses. Film Reference. [dostęp 2019-07-12]. (ang.).
  10. Kathleen Turner. Internet Off-Broadway Database. [dostęp 2023-07-12]. (ang.).
  11. Kathleen Turner Biography. AllMovie. [dostęp 2023-07-12]. (ang.).
  12. a b Kathleen Turner Awards. AllMovie. [dostęp 2023-07-12]. (ang.).
  13. Kathleen Turner. AlloCiné. [dostęp 2016-11-27]. (fr.).
  14. a b c d e Kathleen Turner bez makijażu. Onet.pl. [dostęp 2019-07-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-07-12)]. (pol.).
  15. Kathleen Turner (19 de Junho de 1954). Filmow. [dostęp 2019-07-13]. (port.).
  16. Kathleen Turner. Internet Broadway Database. [dostęp 2021-07-19]. (ang.).
  17. Kathleen Turner Awards. Internet Broadway Database. [dostęp 2021-07-19]. (ang.).
  18. Kathleen Turner Actor. „TV Guide”. [dostęp 2019-03-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-07-12)]. (ang.).
  19. Simon James: Pamiętasz te aktorki? Teraz wyglądają zupełnie inaczej!. [w:] styl.pl [on-line]. 2020-10-09. [dostęp 2020-10-23]. (pol.).
  20. Jesse Green (2005-03-20): Kathleen Turner Meets Her Monster. „The New York Times”. [dostęp 2012-02-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-02-20)]. (ang.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Portret na życzenie: Kathleen Turner. „Film”. nr 13/1986 (1917) (XLI), s. 22, 13 kwietnia 1986. Warszawa: RSW „Prasa-Książka- Ruch”. ISSN 0137-463X. 

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]