Przejdź do zawartości

Kazimierz Chodynicki

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kazimierz Chodynicki
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

31 marca 1890
Warszawa

Data i miejsce śmierci

14 maja 1942
Warszawa

Profesor nauk historycznych
Alma Mater

Uniwersytet Jagielloński

Doktorat

1914
Uniwersytet Jagielloński

Habilitacja

1920
Uniwersytet Warszawski

Profesura

1934

Uczelnia

Uniwersytet Wileński
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Grób Kazimierza Chodynickiego na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie

Kazimierz Chodynicki (ur. 31 marca 1890 w Warszawie[1], zm. 14 maja 1942 tamże) – polski historyk, profesor Uniwersytetu Wileńskiego i Poznańskiego.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Był synem adwokata Pawła[1] (uczestnika powstania styczniowego, zesłańca) i Ludwiki z Zawiszów[1] (nauczycielki gimnazjalnej historii i literatury). Ukończył gimnazjum E. Konopczyńskiego w Warszawie[1] (1909), następnie studiował historię i historię literatury na Uniwersytecie Jagiellońskim[1] (1909–1914), m.in. pod kierunkiem Ignacego Chrzanowskiego, Stanisława Krzyżanowskiego, Wacława Sobieskiego. Pod opieką Krzyżanowskiego obronił w 1914 doktorat na UJ (na podstawie pracy Próby zaprowadzenia chrześcijaństwa na Litwie przed rokiem 1386). W latach 1910–1914 był prezesem studenckiego Koła Historyków UJ. Lata 1915–1918 spędził w Moskwie, gdzie uczył historii[1] w polskich gimnazjach emigracyjnych. Od 1918 wykładał średniowieczną historię powszechną w Wolnej Wszechnicy Polskiej w Warszawie (od 1920 jako docent, po habilitacji na Uniwersytecie Warszawskim na podstawie pracy Stosunek Rzeczypospolitej do wyznania grecko-wschodniego, przygotowanej pod kierunkiem Marcelego Handelsmana). Pracował również jako archiwista w Archiwum Akt Dawnych w Warszawie (1919–1921). W 1921 przeniósł się do Wilna, gdzie został profesorem nadzwyczajnym Uniwersytetu Stefana Batorego i kierownikiem Katedry Historii Średniowiecznej i Nauk Pomocniczych. Od 1928 pozostawał związany z Uniwersytetem Poznańskim, kierował Katedrą Historii Wschodniej Europy, od 1934 był profesorem zwyczajnym, a w roku akademickim 1933 i 1937 pełnił funkcję dziekana Wydziału Humanistycznego. W latach 1923–1928 redagował pismo "Ateneum Wileńskie".

Po wybuchu wojny był więziony na Pawiaku jako zakładnik (od października 1939 do kwietnia 1940). Po zwolnieniu pracował jako urzędnik w Warszawie, brał udział w tajnym nauczaniu oraz wykładał historię XVI wieku i nauki pomocnicze historii na Uniwersytecie Ziem Zachodnich w Poznaniu i tajnym Uniwersytecie Warszawskim. Zmarł na chorobę płuc, której nabawił się w czasie uwięzienia na Pawiaku. Znaczna część jego rękopisów została spalona przez Niemców po powstaniu warszawskim. Spoczywa na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 122, rząd 3, grób 4/5)[2].

Zakres badań

[edytuj | edytuj kod]

W pracy naukowej zajmował się historią średniowiecza Europy wschodniej, historią Kościoła prawosławnego, dziejami reformacji w Polsce. Analizował walki wpływów politycznych Polski, arcybiskupstwa ruskiego i zakonu krzyżackiego w XIV wieku, co uznał za powody pozostawania Litwy w pogaństwie do unii z Polską. Był autorem hipotezy o żmudzkim pochodzeniu dynastii Giedymina. Zapoczątkował badania nad dziejami unii kościelnych od XV do XVII wieku. Określił przyczyny powstania unii brzeskiej – wpływy Kurii Rzymskiej, stosunki wewnętrzne w Kościele prawosławnym i stosunki wewnętrzne w Rzeczypospolitej.

Wybrane publikacje

[edytuj | edytuj kod]
  • Poglądy na zadania historii w epoce Stanisława Augusta (1915)[3]
  • Zygmunt August wobec wyznania grecko-wschodniego (1916)[4]
  • Reformacja w Polsce (1921)
  • Kilka uwag o niektórych zadaniach nauki polskiej w zakresie paleografii i dyplomatyki ruskiej (1925)
  • Geneza dynastii Giedymina (1926)
  • O wpływach polskich na dokument ruski Wielkiego Księstwa Litewskiego (1926)
  • Rękopis Raudański (1926)
  • Legenda o męczeństwie 14 franciszkanów w Wilnie (1927)
  • Geneza i rozwój legendy o 3 męczennikach wileńskich (1928)
  • Geneza i rozwój podania o zabójstwie Zygmunta Kiejstutowicza. Ze studiów nad dziejopisarskim litewskim (1928)
  • Sprawa o spalenie zboru ewangelickiego w Giałowie na Żmudzi (1928)
  • Tradycja jako źródło historyczne (1928)
  • Lata uniwersyteckie Lelewela 1804–1808 (1929)
  • Kilka zagadnień z dziejów wewnętrznych Litwy po Unii Lubelskiej (1930)
  • W sprawie genezy Orła polskiego (1930)
  • Kościół prawosławny a Rzeczpospolita Polska. Zarys historyczny 1370–1632 (1934)
  • Geneza unii brzeskiej (1935)
  • Początek dziejów nowoczesnych (1936, [w:] Wielka historia powszechna)
  • Z dziejów prawosławia na Wołyniu 992–1596 (1937)

Członkostwo w towarzystwach naukowych

[edytuj | edytuj kod]

Był członkiem korespondentem PAU (od 1927), członkiem Polskiego Towarzystwa Naukowego w Moskwie (1915), członkiem zwyczajnym Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk (1928), członkiem Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Wilnie.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f Stanisław Łoza (red.), Czy wiesz kto to jest?, (Przedr. fotooffs., oryg.: Warszawa : Wydaw. Głównej Księgarni Wojskowej, 1938.), Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 101.
  2. Cmentarz Stare Powązki: KAZIMIERZ CHODYNICKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-03-13].
  3. Kazimierz Chodynicki, Poglądy na zadania historii w epoce Stanisława Augusta, wyd. 1915 [online], polona.pl [dostęp 2020-04-02].
  4. Kazimierz Chodynicki, Zygmunt August wobec wyznania grecko-wschodniego, wyd. 1916 [online], polona.pl [dostęp 2020-04-02].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]