Przejdź do zawartości

Obora (budynek)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Nowoczesna obora boksowa
Spichrz i obora w ramach budynku gospodarczego starego typu, w małym gospodarstwie wiejskim.
Zabytkowa obora w Roztokach

Oborabudynek, rzadziej wyodrębniona część budynku, używany jako pomieszczenie dla bydła domowego. Tradycyjnie obora traktowana była jako miejsce całodobowego pobytu bydła tylko w zimie; w pozostałych porach roku była jedynie miejscem nocnego wypoczynku zwierząt. Obecnie, zwłaszcza w wyspecjalizowanych gospodarstwach rolnych, często w budynkach tych bydło przebywa przez cały rok (utrzymanie alkierzowe).

W typowej oborze znajdowało się od 1 do kilku krów, jedynie w bardzo bogatych gospodarstwach chłopskich oraz w oborach należących do dworu (po wojnie do PGR-u) przebywało od kilkunastu do nawet kilkudziesięciu krów. W tym wypadku wnętrze podzielone było na boksy dla poszczególnych osobników lub ich grup. Podłoga obory wyścielana była słomą, która wraz z odchodami zwierząt stanowiła cenny nawóz organiczny, nazywany od miejsca powstawania obornikiem.

Obory dzielą się na dwa podstawowe typy:

  • obory stanowiskowe (uwięziowe), w których bydło przebywa na uwięzi. Typy uwięzi:
    • uwięź grabnerska (uwięź szyjna);
    • uwięź łańcuchowa;
    • uwięź jarzmowa;
    • opaska elastyczna → elastyczna ściana żłobu;
  • obory wolnostanowiskowe, w których bydło przemieszcza się wewnątrz obory w sposób mniej lub bardziej swobodny.

Rodzaje obór wolnostanowiskowych:

  • z indywidualnymi boksami do leżenia na ściółce lub na macie gumowej,
  • z legowiskami grupowymi na tzw. głębokiej ściółce,
  • z legowiskami grupowymi na tzw. podłożu samospławialnym.

Nowoczesne obory przeznaczone dla dużych ilości zwierząt są w pełni zautomatyzowane; podawanie paszy i wody, usuwanie odchodów oraz dojenie wykonywane są przez urządzenia sterowane komputerowo.

Obora jako miejsce chowu bydła była znana już w średniowieczu; od niej pochodzi wiele nazw miejscowości służebnych (Oborniki, Obory).

Według Polskiego Atlasu Etnograficznego[1] słowo obora ma różne znaczenia w zależności od regionu Polski. Są to:

  • wnętrze, względnie osobny budynek służący jako pomieszczenie dla bydła rogatego (znaczenie dominujące),
  • ogrodzenie pod gołym niebem dla zwierząt hodowlanych,
  • podwórze lub całą zagrodę (całość zabudowań gospodarczych związanych z hodowlą bydła; w takim przypadku obejmuje też skład pasz i miejsce do przygotowywania karmy),
  • miejsce na gnój lub gnojowisko.

Na południowym wschodzie Polski na określenie pomieszczenia dla bydła rogatego używane jest słowo stajnia[1]

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]