Przejdź do zawartości

Wikipedysta:Zuzannaradzyminska/Konwencja dotycząca cywilnych aspektów uprowadzenia dziecka za granicę

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Konwencja haska dotycząca cywilnych aspektów uprowadzenia dziecka za granicę została sporządzona w Hadze dnia 25 października 1980 r. (Dz. U. z dnia 25 września 1995 r.). Zapewnienie niezwłocznego powrotu dzieci bezprawnie uprowadzonych lub zatrzymanych w jednym z umawiających się państw oraz zapewnienie poszanowania praw do opieki i odwiedzin określonych przez ustawodawstwo jednego umawiającego się państwa w innych umawiających się państwach to główne cele Konwencji.[1]

Uprowadzenie i zatrzymanie[2]

[edytuj | edytuj kod]

Uprowadzenie to sytuacja, w której osoba małoletnia poniżej 15 lat albo osoba nieporadna pozostająca pod opieką lub nadzorem została zabrana w inne miejsce, wbrew woli sprawującego tę opiekę lub nadzór co skutkuje pozbawieniem go możliwości wykonywania praw lub obowiązków. Uprowadzenie jest zachowaniem aktywnym.

Zatrzymanie występuje, gdy podopieczny zostaje nakłoniony lub zmuszony do pozostania w miejscu dotychczasowego pobytu wbrew woli osób uprawnionych do sprawowania nad nim opieki lub nadzoru. Zatrzymanie może być zatem realizowane zarówno przez działanie, jak i zaniechanie.[3]

Przeciwdziałanie negatywnym skutkom międzynarodowego uprowadzania lub zatrzymywania dzieci

[edytuj | edytuj kod]

Zgodnie z art. 3 Konwencji dotyczącej cywilnych aspektów uprowadzenia dziecka za granicę, zatrzymanie lub uprowadzenie dziecka można uznać za bezprawne, jeżeli[4]:

  • nastąpiło naruszenie prawa do opieki przyznanego określonej osobie, instytucji lub innej organizacji, wykonywanego wspólnie lub indywidualnie, na mocy ustawodawstwa państwa, w którym dziecko miało miejsce stałego pobytu bezpośrednio przed uprowadzeniem lub zatrzymaniem,
  • w chwili uprowadzenia lub zatrzymania prawa te były skutecznie wykonywane wspólnie lub indywidualnie albo byłyby tak wykonywane, gdyby nie nastąpiło uprowadzenie lub zatrzymanie.

Powrotu dziecka może domagać się osoba do tego uprawniona jeżeli dziecko nie ukończyło 16 lat lub zostało bezprawnie uprowadzone lub zatrzymane z jednego państwa, będącego stroną Konwencji do innego państwa, również będącego stroną Konwencji. Z prośbą o pomoc w zapewnieniu powrotu dziecka należy zwracać się do organu centralnego miejsca stałego pobytu dziecka.

Wniosek zgodnie z art. 8 Konwencji dotyczącej cywilnych aspektów uprowadzenia dziecka za granicę powinien zawierać[5]:

  • informacje dotyczące tożsamości wnioskodawcy, dziecka oraz osoby, co do której istnieje domniemanie, że uprowadziła lub zatrzymała dziecko;
  • datę urodzenia dziecka, jeśli jest to możliwe do ustalenia;
  • podstawy, na które powołuje się wnioskodawca, żądając powrotu dziecka;
  • wszelkie dostępne informacje dotyczące miejsca przebywania dziecka oraz tożsamości osoby, co do której istnieje domniemanie, że dziecko z nią przebywa.

Do wniosku można dołączyć lub uzupełnić go o:

  • uwierzytelnione odpisy jakiegokolwiek orzeczenia lub ugody, przydatne dla sprawy;
  • zaświadczenie lub poświadczone oświadczenie pochodzące od organu centralnego lub innej właściwej władzy państwa stałego pobytu dziecka lub osoby kompetentnej, dotyczące przepisów ustawodawstwa tego państwa w tym zakresie;
  • wszelkie inne przydatne dokumenty.

Właściwe organy państwa do którego dziecko zostało uprowadzone lub w którym zostało zatrzymane zobowiązane są do rozpoznania wniosku. Wnioskodawca nie ponosi żadnych opłat, w szczególności nie może być obciążony kosztami i wydatkami związanymi z postępowaniem sądowym lub z udziałem adwokata lub doradcy prawnego. Osoba, która dopuściła się zatrzymania lub uprowadzenia dziecka może zostać obciążona kosztami związanymi z powrotem dziecka oraz wydatkami poczynionymi w celu ustalenia miejsca przebywania dziecka.[6] Konwencja dąży do niezwłocznego powrotu dziecka do miejsca stałego pobytu jednak występują od tego odstępstwa:

  • dziecko przystosowało się do nowego środowiska
  • osoba, instytucja lub organizacja opiekująca się dzieckiem faktycznie nie wykonywała prawa do opieki w czasie uprowadzenia lub zatrzymania albo zgodziła się lub później wyraziła zgodę na uprowadzenie lub zatrzymanie;
  • istnieje poważne ryzyko, że powrót dziecka naraziłby je na szkodę fizyczną lub psychiczną albo w jakikolwiek inny sposób postawiłby je w sytuacji nie do zniesienia[7].

Ochrona prawa do odwiedzin dziecka

[edytuj | edytuj kod]

Ochrona praw do odwiedzin dziecka powinna być realizowana przez organ centralny do którego obowiązków należy miedzy innymi ustalenie miejsca przebywania dziecka, zapobieżenie zagrożeniom, na które narażone jest dziecko, zapewnienie dobrowolnego wydania dziecka, przekazywanie informacji dotyczących sytuacji społecznej dziecka, wszczęcie lub ułatwienie wszczęcia postępowania sądowego związanego z prawem do wykonywania odwiedzin, przyznanie pomocy prawnej.[8] Wniosek o realizację prawa do odwiedzin powinien być sporządzony według ogólnodostępnego wzoru oraz powinien zawierać niezbędne dokumenty. Wniosek powinien być sporządzony w języku oryginalnym oraz powinien zawierać tłumaczenie na język urzędowy państwa w którym przebywa dziecko. W razie wątpliwości co do sposobu sporządzenia wniosku, można zwrócić się o informację do sądu okręgowego właściwego miejscowo lub Ministerstwa Sprawiedliwości. W ramach porozumienia zawartego pomiędzy Ministerstwem Sprawiedliwości RP a Federalnym Ministerstwem Sprawiedliwości RFN możliwa jest mediacja transgraniczna. Możliwa jest ona gdy rodzice oraz dziecko, którego sytuacji dotyczy spór mają miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu w różnych państwach.[9]

Dane statystyczne

[edytuj | edytuj kod]

Dane statystyczne dotyczące wniosków prowadzonych w trybie Konwencji haskiej dotyczącej cywilnych aspektów uprowadzenia dziecka za granicę - wnioski przesłane do Polski.[10]

W tym miejscu powinien znaleźć się wykres. Z przyczyn technicznych nie może zostać wyświetlony. Więcej informacji

Dane statystyczne dotyczące wniosków prowadzonych w trybie Konwencji haskiej dotyczącej cywilnych aspektów uprowadzenia dziecka za granicę - wnioski wysłane z Polski.[10]

W tym miejscu powinien znaleźć się wykres. Z przyczyn technicznych nie może zostać wyświetlony. Więcej informacji

Wykaz państw, z którymi Polska związana jest Konwencją

[edytuj | edytuj kod]
A Albania Argentyna Armenia Australia Austria
B Bahama Belgia Białoruś Brazylia Bułgaria
C Chile Chorwacja Cypr Czechy
D Dania Dominikana
E Estonia
F Fidżi Finlandia Francja
G Grecja Gruzja Gwatemala
H Hiszpania Holandia Honduras
I Irlandia Islandia Izrael
K Kanada Kolumbia Kostaryka
L Litwa Luksemburg
Ł Łotwa
M Monako Malta Mauritius Meksyk Mołdowa Monako
N Niemcy Nikaragua Norwegia Nowa Zelandia
P Panama Paragwaj Peru Portugalia
R RPA Rumunia
S Saint Kitts i Nevis Salwador San Mario Serbia Seszele Słowacja Słowenia Srilanka Stany Zjednoczone Ameryki Szwajcaria Szwecja
T Tajlandia Trynidad i Tobago Turcja Turkmenistan
U Ukraina Urugwaj Uzbekistan
W Wenezuela Węgry Wielka Brytania Włochy
Z Zimbabwe

Źródło[10]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. KONWENCJA HASKA – UPROWADZENIE DZIECKA ZA GRANICĘ - Bez prawa ani rusz, „Bez prawa ani rusz”, 1 września 2013 [dostęp 2018-01-10] (ang.).
  2. Porwania rodzicielskie [online], www.porwaniarodzicielskie.pl [dostęp 2018-01-10] (pol.).
  3. K. Buczkowski, Uprowadzenie lub zatrzymanie małoletniego wbrew woli osoby powołanej do opieki. Analiza orzeczeń sądowych w sprawach o przestępstwo z art. 211 k.k, „Prawo w Działaniu” 2014/19, s.141
  4. Konwencja dotycząca cywilnych aspektów uprowadzenia dziecka za granicę, Haga 1980, art. 3 (Dz. U. z dnia 25 września 1995 r.)
  5. Konwencja dotycząca cywilnych aspektów uprowadzenia dziecka za granicę, Haga 1980, art. 8 (Dz. U. z dnia 25 września 1995 r.)
  6. Konwencja dotycząca cywilnych aspektów uprowadzenia dziecka za granicę, Haga 1980, art. 26 (Dz. U. z dnia 25 września 1995 r.)
  7. Konwencja dotycząca cywilnych aspektów uprowadzenia dziecka za granicę, Haga 1980, art. 13 (Dz. U. z dnia 25 września 1995 r.)
  8. P. Mostowik, Bezprawne wywiezienie dziecka za granicę przez kandydatów na rodziców adopcyjnych na tle art. 3 konwencji haskiej z 1980 r., „Rodzina i prawo", 36/2017
  9. O. Łachacz, Mediacja międzynarodowa w sprawach rodzicielskiego uprowadzenia dziecka za granicę - uwagi na tle skali zjawiska i rozwiązań prawnych stosowanych w państwach europejskich, „Studia Prawnoustrojowe 33", Olsztyn 2016, s.175
  10. a b c Ideo Sp., Konwencja Haska dot. uprowadzenia dziecka / Współpraca międzynarodowa / Ministerstwo / Biuletyn Informacji Publicznej [online], bip.ms.gov.pl [dostęp 2018-01-10].