Wskaźnik wielometryczny Phyto‐Fluss
Wskaźnik wielometryczny Phyto‐Fluss (Niemiecki indeks PhytoFluss-Index[1]) – wskaźnik jakości wód oparty na fitoplanktonie opracowany w Niemczech i stosowany w monitoringu jakości rzek w tym kraju i kilku innych.
Wzór
[edytuj | edytuj kod]Wskaźnik Phyto-Fluss w wersji rozbudowanej jest średnią arytmetyczną kilku wskaźników cząstkowych:
- średnia sezonowa zawartość chlorofilu a i feofityny;
- wskaźnik „Pennales” (procentowy udział okrzemek pierzastych);
- wskaźnik „Chloro” (procentowy udział zielenic);
- wskaźnik „Cyano” (procentowy udział sinic);
- wskaźnik TIP (Typspezifischer Indexwert Potamoplankton – specyficzny dla typu rzeki wskaźnik uwzględniający 131 taksonów wskaźnikowych[2][3].
Od 2019 w Niemczech obowiązuje uproszczona forma wskaźnika stosująca jedynie wskaźniki chlorofilowy i TIP[2].
Metodyka monitoringu
[edytuj | edytuj kod]Wskaźnik Phyto-Fluss oblicza się na podstawie prób rzecznego fitoplanktonu pobieranych co miesiąc między kwietniem a październikiem. Pobierane próby wody powinny być co najmniej dwulitrowe, a po pobraniu z nurtu rzeki utrwalone płynem Lugola. Następnie w laboratorium identyfikuje się organizmy znajdujące się w kompletnej próbce. Analiza ilościowa fitoplanktonu polega na policzeniu poszczególnych komórek, a następnie na oszacowaniu biomasy poszczególnych taksonów. Do szacowania biomasy wybranych taksonów glonów planktonowych używa się techniki Utermöhla, przeliczając ich zmierzoną pod mikroskopem objętość. Za minimalną liczbę taksonów stwierdzonych w próbie potrzebnych do obliczania wskaźnika uznaje się 20, a za minimalną liczbę osobników – 400. Na liście taksonów wskaźnikowych stosowanych w oryginalnej metodzie znajduje się około 1600 pozycji[3].
Klasyfikacja jakości wód
[edytuj | edytuj kod]Wartości wskaźnika Phyto-Fluss rozgraniczające klasy stanu ekologicznego wód przedstawia poniższa tabela[2]:
Klasa Wartości wskaźnika Phyto-Fluss Wartości EQR (znormalizowanego wskaźnika) Phyto-Fluss I 0,50-1,50 0,81-1 II 1,51–2,50 0,61-0,80 III 2,51–3,50 0,41-0,60 IV 3,51–4,50 0,21-0,40 V 4,51–5,50 0-0,20
Wskaźnik Phyto-Fluss jest stosowany nie tylko w Niemczech, ale został zaadaptowany do stosowania w klasyfikacji jakości wód rzecznych również w Austrii, Bułgarii, Flandrii i na Litwie[1].
Na koniec 2015 bardzo dobry stan lub potencjał ekologiczny jednolitych części wód powierzchniowych na podstawie fitoplanktonu stwierdzono w Renie od Jeziora Bodeńskiego do Neckaru. Dobry stan lub potencjał stwierdzono na Renie od Neckaru do Duisburga i na znacznych odcinkach Menu, Lahnu, Saary i Mozeli. Umiarkowany stan lub potencjał stwierdzono w dolnym Renie, Neckarze i odcinkach Menu, Saary i Lahnu. W niemieckiej części dorzecza Renu wśród rzek o sklasyfikowanym stanie fitoplanktonu nie stwierdzono wówczas stanu słabego ani złego[4]. W tym samym czasie stan ekologiczny pod kątem fitoplanktonu niemieckiego odcinka Dunaju klasyfikowano jako dobry lub umiarkowany[5].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Decyzja Komisji (UE) 2018/229 z dnia 12 lutego 2018 r. ustanawiająca, na podstawie dyrektywy 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, wartości liczbowe do celów klasyfikacji w systemach monitorowania państw członkowskich będące wynikiem ćwiczenia interkalibracyjnego, i uchylająca decyzję Komisji 2013/480/UE (notyfikowana jako dokument nr C(2018) 696)Tekst mający znaczenie dla EOG. [online] Dz. Urz. UE L 47 z 20.02.2018
- ↑ a b c Raport z warsztatów MKOOpZ podgrupy roboczej GM „Monitoring” MKOOpZ „Ocena oraz pobór próbek fitoplanktonu na Międzynarodowym Obszarze Dorzecza Odry” – Wrocław, wrzesień 2018 r. [pdf], Wrocław: Międzynarodowa Komisja Ochrony Odry przed Zanieczyszczeniem, 31 stycznia 2019, s. 9 .
- ↑ a b Method: Index Phytoplankton PhytoFluss [Gesamtindex Phytoplankton PhytoFluss] [online], WISER: Water bodies in Europe: Integrative Systems to assess Ecological status and Recovery .
- ↑ Annex 1: Ecological assessment of the monitoring stations incorporated in the surveillance monitoring programme according to WFD, [w:] Internationally Coordinated Management Plan 2015 for the International River Basin District of the Rhine, Koblencja: Międzynarodowa Komisja Ochrony Renu, 2015, ISBN 978-3-941994-72-0 .
- ↑ Annex 9: Detailed Results Status Assessment Surface Water Bodies, [w:] The Danube River Basin District Management Plan – Update 2015 [pdf], Wiedeń: Międzynarodowa Komisja Ochrony Dunaju, 2015 (ang.).