Przejdź do zawartości

Złota (województwo małopolskie)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Złota
wieś
Ilustracja
Kościół parafialny w Złotej
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Powiat

brzeski

Gmina

Czchów

Liczba ludności (2005)

1368

Strefa numeracyjna

14

Kod pocztowy

32-859[2]

Tablice rejestracyjne

KBR

SIMC

0817340

Położenie na mapie gminy Czchów
Mapa konturowa gminy Czchów, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Złota”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Złota”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Złota”
Położenie na mapie powiatu brzeskiego
Mapa konturowa powiatu brzeskiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Złota”
Ziemia49°52′30″N 20°41′52″E/49,875000 20,697778[1]

Złotawieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie brzeskim, w gminie Czchów.

Prywatna wieś szlachecka, własność kasztelanowej krakowskiej Anny z Sieniawskich Jordanowej, położona była w 1595 roku w powiecie sądeckim województwa krakowskiego[3]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa tarnowskiego.

Złota, stanowiąca odrębne sołectwo w gminie Czchów o powierzchni 8,01 km², leży w dolinie Złockiego Potoku, na północny wschód od Czchowa, przy drodze łączącej Dębno z Biskupicami Melsztyńskimi.

Parafia Złota była wzmiankowana po raz pierwszy w wykazach świętopietrza w 1346 roku. W dokumencie z 1384 r. jako właściciel wsi wymieniany jest „Jaśko de Slota”. Zachowały się także wzmianki o sprzedaży wsi bądź jej części z lat 1472 i 1476 oraz dokumenty z wizytacji kanoniczych biskupów krakowskich w parafii od 1596 roku.

W XVII w. Złota została własnością rodu Tarłów, którzy ufundowali w 1649 r. nowy drewniany kościół pw. św. Michała Archanioła. Jest to jednonawowy budynek konstrukcji zrębowej z wieżą konstrukcji słupowej. Wewnątrz znajdują się trzy barokowe ołtarze z 2. poł. XVII w. Kościół był częściowo przebudowany w XIX wieku.

Kolejnymi właścicielami wsi byli członkowie rodziny Lanckorońskich. W 1820 r. Złotą zamieszkiwało 520 osób, w 1866 – 605, zaś w 1896 – 1031. W I. poł. XX w. liczba mieszkańców wsi wciąż rosła, w 1936 r. było ich 1235. W latach 1982–1983, z inicjatywy ówczesnego proboszcza parafii, ks. F. Korty, zbudowano obok zabytkowego kościoła nowy murowany kościół pw. Matki Boskiej Nieustającej Pomocy. Znajduje się w nim muzeum parafialne, prezentujące m.in. zabytkowe naczynia i szaty liturgiczne. Ponadto we wsi znajduje się prywatna izba regionalna, prezentująca stroje i przedmioty codziennego użytku.

Części wsi

[edytuj | edytuj kod]
Integralne części wsi Złota[4][5]
SIMC Nazwa Rodzaj
0817356 Bugaj część wsi
0817362 Debrza część wsi
0817379 Nowa Wieś część wsi
0817385 Przymiarki część wsi
0817391 Wielka Góra część wsi

Zabytki

[edytuj | edytuj kod]

Obiekt wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[6].

  • Kościół parafialny pw. św. Michała.

W Złotej działa Ludowy Klub Sportowy Temida, reaktywowany w 2002 r. w miejsce istniejącego w latach 1985–1993 klubu LZS Temida[7].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 161919
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1614 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 2008, s. 108.
  4. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  5. GUS. Rejestr TERYT
  6. Wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego z uwzględnieniem podziału na powiaty i gminy [online], wuoz.malopolska.pl [dostęp 2023-11-20].
  7. Oficjalna strona LKS Temida Złota. temida.zlota.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-09-07)]. [dostęp 20 września 2009]

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]