Przejdź do zawartości

Jerzy Markiewicz

Z Wikicytatów, wolnej kolekcji cytatów

Jerzy Markiewicz (1928–2015) – polski prawnik, historyk, publicysta, żołnierz Armii Krajowej.

Partyzancki kraj

[edytuj]

(Wydawnictwo Lubelskie, Lublin 1985, wydanie II, ISBN 8322203063)

  • Bój w rejonie Ulhówka i Rzeczycy zatrzymał marsz kureni UPA i udaremnił próbę wdarcia się w głąb Zamojszczyzny. Jednakże nie osłabło zagrożenie. Na całej długości polskiej linii obrony dniem i nocą dochodziło do starć patrolowych i mordów ludności cywilnej. Sytuacja ta zmuszała oddziały polskie do zachowywania największej ostrożności i czujności, do pozostawania w ustawicznej gotowości bojowej.
  • Od początku 1944 roku, obok istniejącego nadal wielkiego zagrożenia ludności polskiej ze strony okupanta, pojawiło się nowe śmiertelne niebezpieczeństwo. Tym razem ze strony nacjonalistów ukraińskich. Zaistniała bowiem realna groźba przerzucenia ognia walko ukraińsko-polskich z terenów zabużańskich na obszar Zamojszczyzny. W tej sytuacji polski ruch oporu stanął przed koniecznością prowadzenia walki na dwóch frontach: z hitlerowskimi formacjami policyjno-wojskowymi oraz z Ukraińską Powstańczą Armią (UPA) i policyjnymi oddziałami faszystów ukraińskich. I właśnie ta dwutorowość walk była istotną cechą ostatniego okresu wojny na terenie Zamojszczyzny.
    • Źródło: s. 19.
  • Ściśle z niemieckimi jednostkami policyjnymi i wojskowymi współpracowała policja bezpieczeństwa (Sipo), w skład której wchodziły: tajna policja państwowa (Gestapo), służba bezpieczeństwa (SD) i policja kryminalna (Kripo). Do najważniejszych zadań Sipo należało dekonspirowanie polskiego ruchu oporu i likwidacja jego ogniw organizacyjnych.
    • Źródło: s. 21–22.
  • Trasa przemarszu prowadziła przez himmlerowską „linię wyłapywania band” na Bugu, a następnie przez tereny często opanowane przez bandy UPA. Przeprawiający się żołnierze byli wyczerpani w licznych bojach, przemęczeni wielotygodniowymi marszami, w większości chorzy, walczący ostatkiem sił. Należało ich nie tylko zakwaterować na terenach Zamojszczyzny, umożliwiając konieczny wypoczynek, ale także zabezpieczyć wyżywienie i pomoc lekarską. Ponadto uzupełnić broń, amunicję oraz zaopatrzenie. A przecież Zamojszczyzna sama była już wyczerpana długotrwałą walką z okupantem. Przejęte oddziały kierowane były do różnych części Zamojszczyzny i włączane do działających tam już oddziałów AK.
    • Opis: o przejściu zza Bugu na teren Zamojszczyzny oddziałów AK działających na Wołyniu i Polesiu, m.in. 27. Wołyńskiej Dywizji Piechoty, zgrupowania „Bomby”, „Krwawej Łuny” i kowelskiego pułku, koniec maja 1944.
    • Źródło: s. 307–308.
  • UPA likwidowało także Ukraińców sprzyjających ludności polskiej na tych terenach.
    • Źródło: s. 89.
  • Upowcy wchodzili na południowe tereny Lubelszczyzny od strony Rawy Ruskiej, zajmując gminy Krystynopol, Chorobrów, Waręż i Bełz, skąd następnie przenikali w głąb powiatów hrubieszowskiego i tomaszowskiego. Obecność kureni UPA na wschodnich obszarach województwa rzeszowskiego stwarzała coraz to większe zagrożenie Zamojszczyzny od południa.
    • Źródło: s. 88–89.
  • W czasie translokacji oddziałów AK zza Bugu dochodziło do częstych starć zbrojnych z jednostkami policyjno-wojskowymi okupanta, zwłaszcza podczas forsowania rzeki Bug, ale dzięki sprawnej organizacji akcji odbywało się to bez większych strat.
    • Źródło: s. 308.
    • Zobacz też: Bug
  • W styczniu 1944 roku, po straszliwej kolonizacji niemieckiej i zbrojnym powstaniu narodowym, Zamojszczyzna wchodziła w okres wojny ludowej. Rozpoczynał się piąty rok zmagań o biologiczne istnienie ludności tego regionu. Ziemia zamojska przygotowywała się do ciężkich i tragicznych walk, sięgała do ostatnich rezerw ludzkich i materialnych.
    • Źródło: s. 19.
  • Z inicjatywy Heinricha Himmlera przy końcu stycznia 1944 roku przystąpiono do organizowania wzdłuż linii Bugu stałych pozycji przeciwpartyzanckich, tak zwanej linii wyłapywania band (Bandenauffanstellung „Bug”). Celem tych przedsięwzięć było uniemożliwienie połączenia sił partyzanckich działających na Wołyniu z lubelskimi organizacjami partyzanckimi.

Zobacz też

[edytuj]