ภูมิธรรม เวชยชัย

ภูมิธรรม เวชยชัย ม.ว.ม. ป.ช.
ภูมิธรรม ใน พ.ศ. 2564
รักษาการนายกรัฐมนตรี
ดำรงตำแหน่ง 14 สิงหาคม พ.ศ. 2567 – 16 สิงหาคม พ.ศ. 2567 (0 ปี 2 วัน)
กษัตริย์	พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว
ก่อนหน้า	เศรษฐา ทวีสิน (นายกรัฐมนตรี)
ถัดไป	แพทองธาร ชินวัตร (นายกรัฐมนตรี)
รองนายกรัฐมนตรี
อยู่ในวาระ
เริ่มดำรงตำแหน่ง 1 กันยายน พ.ศ. 2566 (1 ปี 21 วัน) ดำรงตำแหน่งร่วมกับ สมศักดิ์ เทพสุทิน (พ.ศ. 2566–2567) ปานปรีย์ พหิทธานุกร (พ.ศ. 2566–2567) พัชรวาท วงษ์สุวรรณ (พ.ศ. 2566–2567) อนุทิน ชาญวีรกูล (พ.ศ. 2566–ปัจจุบัน) พีระพันธุ์ สาลีรัฐวิภาค (พ.ศ. 2566–ปัจจุบัน) สุริยะ จึงรุ่งเรืองกิจ (พ.ศ. 2567–ปัจจุบัน) พิชัย ชุณหวชิร (พ.ศ. 2567–ปัจจุบัน) ประเสริฐ จันทรรวงทอง (พ.ศ. 2567–ปัจจุบัน)
นายกรัฐมนตรี	เศรษฐา ทวีสิน แพทองธาร ชินวัตร
ก่อนหน้า	ประวิตร วงษ์สุวรรณ วิษณุ เครืองาม จุรินทร์ ลักษณวิศิษฎ์ อนุทิน ชาญวีรกูล ดอน ปรมัตถ์วินัย สุพัฒนพงษ์ พันธ์มีเชาว์
รัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม
อยู่ในวาระ
เริ่มดำรงตำแหน่ง 3 กันยายน พ.ศ. 2567 (0 ปี 19 วัน)
นายกรัฐมนตรี	แพทองธาร ชินวัตร
รัฐมนตรีช่วย	ณัฐพล นาคพาณิชย์
ก่อนหน้า	สุทิน คลังแสง
รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์
ดำรงตำแหน่ง 1 กันยายน พ.ศ. 2566 – 3 กันยายน พ.ศ. 2567 (1 ปี 2 วัน)
นายกรัฐมนตรี	เศรษฐา ทวีสิน
รัฐมนตรีช่วย	นภินทร ศรีสรรพางค์ สุชาติ ชมกลิ่น
ก่อนหน้า	จุรินทร์ ลักษณวิศิษฏ์
ถัดไป	พิชัย นริพทะพันธุ์
รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ
รักษาราชการแทน
ดำรงตำแหน่ง 28 เมษายน พ.ศ. 2567 – 30 เมษายน พ.ศ. 2567 (0 ปี 2 วัน)
นายกรัฐมนตรี	เศรษฐา ทวีสิน
ก่อนหน้า	ปานปรีย์ พหิทธานุกร (รัฐมนตรีว่าการ)
ถัดไป	มาริษ เสงี่ยมพงษ์ (รัฐมนตรีว่าการ)
รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงคมนาคม
ดำรงตำแหน่ง 11 มีนาคม พ.ศ. 2548 – 19 กันยายน พ.ศ. 2549 (1 ปี 192 วัน) ดำรงตำแหน่งร่วมกับ อดิศร เพียงเกษ ชัยนันท์ เจริญศิริ
นายกรัฐมนตรี	ทักษิณ ชินวัตร
รัฐมนตรีว่าการ	สุริยะ จึงรุ่งเรืองกิจ พงษ์ศักดิ์ รักตพงษ์ไพศาล
ก่อนหน้า	นิกร จำนง พิเชษฐ สถิรชวาล
ถัดไป	สรรเสริญ วงศ์ชะอุ่ม
เลขาธิการพรรคเพื่อไทย
ดำรงตำแหน่ง 30 ตุลาคม พ.ศ. 2555 – 12 กรกฎาคม พ.ศ. 2562 (6 ปี 255 วัน)
ก่อนหน้า	จารุพงศ์ เรืองสุวรรณ
ถัดไป	อนุดิษฐ์ นาครทรรพ
รองหัวหน้าพรรคเพื่อไทย
ดำรงตำแหน่ง 6 ธันวาคม พ.ศ. 2565 – 27 ตุลาคม พ.ศ. 2566 (0 ปี 325 วัน)
ข้อมูลส่วนบุคคล
เกิด	ธวัชชัย เวชยชัย 5 ธันวาคม พ.ศ. 2496 อำเภอภาษีเจริญ จังหวัดธนบุรี ประเทศไทย
พรรคการเมือง	คอมมิวนิสต์แห่งประเทศไทย (2519–2520) ประชาธิปัตย์ (2520–2540) ไทยรักไทย (2541–2550) เพื่อไทย (2555–ปัจจุบัน)
คู่สมรส	รศ.อภิญญา เวชยชัย
ลายมือชื่อ

ภูมิธรรม เวชยชัย ม.ว.ม. ป.ช. (เกิด 5 ธันวาคม พ.ศ. 2496) ชื่อเล่น อ้วน เป็นนักการเมืองชาวไทย ปัจจุบันดำรงตำแหน่งรองนายกรัฐมนตรี และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม ในรัฐบาล แพทองธาร ชินวัตร อดีตรักษาการนายกรัฐมนตรี หลังจากที่เศรษฐา ทวีสิน ถูกถอดถอนออกจากตำแหน่งตามคำวินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญ อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์ ในรัฐบาล เศรษฐา ทวีสิน และรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงคมนาคมในรัฐบาล ทักษิณ ชินวัตร

ประวัติ

ภูมิธรรม เวชยชัย เกิดเมื่อวันที่ 5 ธันวาคม พ.ศ. 2496 ที่จังหวัดธนบุรี มีชื่อเล่นว่า อ้วน สำเร็จการศึกษาชั้นมัธยมศึกษาตอนปลายจากโรงเรียนทวีธาภิเศก ปริญญาตรีรัฐศาสตรบัณฑิต จากจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เมื่อ พ.ศ. 2518 และปริญญาโท รัฐศาสตรมหาบัณฑิต จากจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ใน พ.ศ. 2527 และได้ผ่านการศึกษาหลักสูตรป้องกันราชอาณาจักร จากวิทยาลัยป้องกันราชอาณาจักร (วปอ.) ใน พ.ศ. 2547 ด้านชีวิตครอบครัวสมรสกับ รศ.อภิญญา เวชยชัย อดีตอาจารย์ประจําคณะสังคมสงเคราะห์ศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

การทำงาน

ภูมิธรรมเป็นรองผู้อำนวยการโครงการอาสาสมัคร สถาบันวิจัยสังคม จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ตั้งแต่ พ.ศ. 2522 ต่อมาได้หันเหมาทำงานในบริษัทเอกชนแห่งหนึ่ง และเป็นผู้ช่วยกรรมการผู้อำนวยการ ประจำสำนักประธานบริหารกลุ่มบริษัทในเครือชินวัตร ในระหว่าง พ.ศ. 2540 - 2541

งานการเมือง

ภูมิธรรมเริ่มเข้าสู่งานการเมืองตัังแต่เป็นนิสิตจุฬา เมื่อครั้งเหตุการณ์ เหตุการณ์ 14 ตุลา เหตุการณ์ 6 ตุลา ภูมิธรรมถูกขนานนามว่า “สหายใหญ่” ภายหลังเป็นที่ปรึกษาคณะทำงานสำนักงานกองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมืองแห่งชาติ (กทบ.) ใน พ.ศ. 2544 และเป็นเลขานุการรัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย ที่ปรึกษานายกรัฐมนตรี (ประจำ รศ. สมคิด จาตุศรีพิทักษ์) และเป็นรองเลขาธิการพรรคไทยรักไทย กระทั่งได้รับตำแหน่งรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงคมนาคม เมื่อ พ.ศ. 2548 ซึ่งในระหว่างที่ดำรงตำแหน่งดังกล่าว ได้นำเสนอพระราชกฤษฎีกา ต่อคณะรัฐมนตรี เมื่อเดือนธันวาคม พ.ศ. 2548 ให้ยุบเลิกองค์การรับส่งสินค้าและพัสดุภัณฑ์ (ร.ส.พ.) โดยให้เหตุผลว่า มีปัญหาขาดสภาพคล่อง และมีหนี้สินสะสมกว่า 1,800 ล้านบาท และไม่มีความสามารถในการแข่งขันกับธุรกิจขนส่งของเอกชน

ต่อมาใน พ.ศ. 2550 เขาถูกตัดสิทธิทางการเมืองเป็นเวลา 5 ปี เนื่องจากเป็นกรรมการบริหารพรรคไทยรักไทยซึ่งถูกยุบในคดียุบพรรคการเมือง พ.ศ. 2549 ต่อมาใน พ.ศ. 2555 ได้สมัครเข้าเป็นสมาชิกพรรคเพื่อไทย และได้รับเลือกให้ทำหน้าที่เลขาธิการพรรค ในการประชุมพรรคเมื่อวันที่ 30 ตุลาคม พ.ศ. 2555

ในการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรไทยเป็นการทั่วไป พ.ศ. 2557 เขาได้สมัครรับเลือกตั้งในระบบบัญชีรายชื่อ สังกัดพรรคเพื่อไทย ลำดับที่ 21

ต่อมาในการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรไทยเป็นการทั่วไป พ.ศ. 2562 เขาได้สมัครรับเลือกตั้งในระบบบัญชีรายชื่อ สังกัดพรรคเพื่อไทย ลำดับที่ 4 แต่ไม่ได้รับเลือกตั้ง เนื่องจากพรรคเพื่อไทยมีจำนวนสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรมากกว่าจำนวนสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรพึงมีตามที่กำหนดไว้ในรัฐธรรมนูญ

ในการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรไทยเป็นการทั่วไป พ.ศ. 2566 เขาได้สมัครรับเลือกตั้งในระบบบัญชีรายชื่อ สังกัดพรรคเพื่อไทย ลำดับที่ 100 แต่ไม่ได้รับเลือกตั้ง ต่อมาเขาได้รับการแต่งตั้งเป็นรองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์ ในคณะรัฐมนตรีของเศรษฐา ทวีสิน

ในวันที่ 13 กันยายน พ.ศ. 2566 เศรษฐาได้มอบหมายให้เขาเป็นประธานคณะกรรมการศึกษาแนวทางการทำประชามติ เพื่อแก้ไขปัญหาความเห็นที่แตกต่างในเรื่องรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 และในเดือนมกราคมปีถัดมาเขาได้เป็นประธานกรรมาธิการวิสามัญพิจารณาร่างพระราชบัญญัติงบประมาณรายจ่ายประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2567

ต่อมาตั้งแต่วันที่ 28 เมษายน พ.ศ. 2567 ปานปรีย์ พหิทธานุกร ลาออกจากตำแหน่งรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ ส่งผลให้กระทรวงการต่างประเทศไม่มีทั้งรัฐมนตรีว่าการและรัฐมนตรีช่วยว่าการ ภูมิธรรมจึงรักษาการในตำแหน่งรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศแทน

ต่อมาเมื่อวันที่ 14 สิงหาคม พ.ศ. 2567 ศาลรัฐธรรมนูญ มีคำวินิจฉัยให้เศรษฐา ทวีสิน พ้นจากตำแหน่งนายกรัฐมนตรี กรณีแต่งตั้งนายพิชิต ชื่นบาน เป็นรัฐมนตรีโดยขาดคุณสมบัติของความเป็นรัฐมนตรี จึงทำให้ตำแหน่งนายกรัฐมนตรีว่างลง ภูมิธรรมในฐานะรองนายกรัฐมนตรีลำดับที่หนึ่ง จึงทำหน้าที่รักษาการจนกว่าจะมีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งนายกรัฐมนตรีคนใหม่ภายหลังเสร็จสิ้นการลงมติของสภาผู้แทนราษฎรในวันที่ 16 สิงหาคม เดือนถัดมาเขาได้รับการโปรดเกล้าฯ ให้ดำรงตำแหน่งรองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม นับเป็นพลเรือนที่ไม่ใช่นายกรัฐมนตรีคนที่สองซึ่งดำรงตำแหน่งรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหมต่อจากสุทิน คลังแสง และเป็นอดีตสมาชิกพรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศไทยคนแรกที่ดำรงตำแหน่งดังกล่าว

รางวัลและเกียรติยศ

• ในวันที่ 26 ธันวาคม พ.ศ. 2545 ได้รับพระราชทานยศกองอาสารักษาดินแดนเป็น นายกองโท ภูมิธรรม เวชยชัย

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

• พ.ศ. 2567 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นสูงสุด มหาวชิรมงกุฎ (ม.ว.ม.)
• พ.ศ. 2551 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นที่ 1 ประถมาภรณ์ช้างเผือก (ป.ช.)

อ้างอิง

ก่อนหน้า		ภูมิธรรม เวชยชัย		ถัดไป
เศรษฐา ทวีสิน		รักษาการนายกรัฐมนตรี (ครม. 63) (14 สิงหาคม พ.ศ. 2567 - 18 สิงหาคม พ.ศ. 2567)		แพทองธาร ชินวัตร
ประวิตร วงษ์สุวรรณ วิษณุ เครืองาม จุรินทร์ ลักษณวิศิษฎ์ อนุทิน ชาญวีรกูล ดอน ปรมัตถ์วินัย สุพัฒนพงษ์ พันธ์มีเชาว์		รองนายกรัฐมนตรี (ครม. 63) และ (ครม. 64) (1 กันยายน พ.ศ. 2566 — ปัจจุบัน)		อยู่ในวาระ
สุทิน คลังแสง		รัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม (ครม. 64) (3 กันยายน พ.ศ. 2567 - ปัจจุบัน)		อยู่ในวาระ
จุรินทร์ ลักษณวิศิษฎ์		รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์ (ครม. 63) (1 กันยายน พ.ศ. 2566 — 3 กันยายน พ.ศ. 2567)		พิชัย นริพทะพันธุ์
นิกร จำนง พิเชษฐ สถิรชวาล		รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงคมนาคม (ครม. 55) (2 สิงหาคม พ.ศ. 2548 — 24 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2549)		สรรเสริญ วงศ์ชะอุ่ม
จารุพงศ์ เรืองสุวรรณ		เลขาธิการพรรคเพื่อไทย (30 ตุลาคม พ.ศ. 2555 – 12 กรกฎาคม พ.ศ. 2562)		อนุดิษฐ์ นาครทรรพ