Aller au contenu

stantchî

Èn årtike di Wiccionaire.
Loukîz eto : stantchi.
Alofômes di s(i)- / (e)s-
Cogne prumrece
(dirî voyale)
Dispotchaedje
(dirî cossoune)
Divanceye voyale
(dirî cossoune)
stantchî sitantchî estantchî

Etimolodjeye

[candjî]

vî lingaedje d’ oyi « estanchier », lu minme do patwès latén « stānticāre ».

Viebe

[candjî]
Djin et tins Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) s(i)tantche
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) s(i)tantchîz
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) s(i)tantchans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) s(i)tantchnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) s(i)tantchrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) s(i)tantchive
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) s(i)tantche
pårt. erirece (dj’ a, vos av) s(i)tantchî
Ôtes codjowaedjes come waitî

stantchî (viebe å coplemint)

  1. espaitchî (ene aiwe) di cori.
    • Il ont stantchî l' ri; gn a pus nole aiwe k' arive e nosse waide.
  2. espaitchî (èn ôte likide) di cori.
    • Metoz ene picete po stantchî l' forsonnaedje.
  3. espaitchî d’ passer.
    • Les grands bresses di bwès ki stantchént l' voye di fier s' avént levé po nos leyî passer Motî d’ Vervî (fråze rifondowe)..
  4. djoker.
    • On loméve ci plante la stantche-boû, k' i djhént, pask' i les vatches ki paxhént stantchént tot-z arivant djondant.
  5. (viebe å prono) s’ arester.
    • Qui voloz vs, li rowe toûne sins djamåy si stantchî !
      Louis Lagauche, "Les belès-eures" (1928), p. 125 (fråze rifondowe).
    • Mins l’ veye ni si stantche måy : les oujheas ravolît,
      Ricmincît leus tchantreyes ; li viye tere ferit ene foice
      Et les bouxhons spatés ridressît leus ramayes

      Henri Simon, "Li rvindje di l' åbe" (fråze rifondowe).
  6. (viebe å prono) s' arester (tot djåzant d' on likide).
    • Lådjès pwaires di houyires wice ki l' broûlî si stantche
      Ou ki veyèt s' impli – cwand l' cir pleure totavå–
      Des måssîtès corotes ki vs dinèt po discandje,
      Al fouwaye des setcheurs on môlion come rouwåLouis Lagauche, "L' inmant", Å neûr payîs dè l’ hoye, (1947), p. 129 (fråze rifondowe).

Parintaedje

[candjî]

Mots d' aplacaedje

Minme sourdant etimolodjike :

Sinonimeye

[candjî]

Ortografeyes

[candjî]
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

Ratournaedjes

[candjî]
espaitchî ene aiwe di cori
espaitchîon likide di cori
espaitchî d' passer
fé djoker

Pårticipe erirece

[candjî]
singulî pluriyal
omrin stantchî stantchîs
femrin stantcheye stantcheyes

stantchî omrin

  1. Pårticipe erirece omrin do viebe "stantchî".

Addjectif

[candjî]
singulî pluriyal
omrin stantchî stantchîs
femrin padrî stantcheye stantcheyes
femrin padvant stantcheye stantcheyès

stantchî omrin (come addjectif djondrece, metou padvant u padrî l’ no)

  1. stampé, hazi.
    • Sol fiesse,
      I gn a-st on tourniket
      Avou des tchvås d’ bwès
      Roeds come des pikets
      Ki sont Modele:~îs so plaece. Jules Claskin, « Airs di flûte et autres poèmes wallons », édition critique de Maurice Piron, 1956, « C’èst l’ fièsse », 1912-1913, p.74 (fråze rifondowe).

Ratournaedjes

[candjî]
stantchî