اول با بی میلی سراغ کتاب رفتم. فکر می‌کردم کتاب زردیه، مثل بیشتر کتاب هایی که در مورد اسرائیل چاپ می‌شه. اما همون فصل اول نظرم برگشت و خیلی چیزها یاد اول با بی میلی سراغ کتاب رفتم. فکر می‌کردم کتاب زردیه، مثل بیشتر کتاب هایی که در مورد اسرائیل چاپ می‌شه. اما همون فصل اول نظرم برگشت و خیلی چیزها یاد گرفتم هم در مورد اسرائیل و ملیگرایی یهودی، هم در مورد ملیگرایی به طور کلی، و علاقمند شدم بیشتر بخونم.
قبل از خوندن کتاب لازمه در مورد تاریخ یهود مطالعه کرده باشید. کتاب برای مخاطب یهودی نوشته شده و پر از اشارات بدون توضیح به تاریخ یهوده که اگه از قبل ازش مطلع نباشید، سرعت مطالعه پایین میاد.
حرف اصلی نویسنده اینه که مفهوم قومیت و نژاد، اگه بخواد تا نهایت مرزهاش دنبال بشه، متزلزل و سسته. کشورها نباید سیاستهای خودشون رو بر اساس چنین مفهوم متزلزلی بچینن و باید تمام جمعیت متولد شده درون مرزهاشون رو به عنوان شهروند به رسمیت بشناسن. جالبه که نویسنده فصل آخر میگه فلسطینیهای نسل جدید خودشون رو جزء ملت اسرائیل میدونن و دیگه مثل نسل قبلی دنبال نابود کردن اسرائیل نیستن، و فقط دنبال اینن که به عنوان شهروند کشوری که خودشون رو متعلق بهش میدونن، پذیرفته بشن.
در تکمیل این حرف، دو بحث تاریخی رو دنبال میکنه که نشون بده چقدر می‌شه در مفهوم «قوم یهود» اما و اگر کرد.
اول این که با مطالعه روی عربهای فلسطینی، مشخص شده که اینها در اصل از نژاد یهودی هستن، یهودیهایی که بعد از فتوحات اسلامی مسلمان شدن و زبانشون رو به عربی تغییر دادن. سیاست مسلمانها این نبود که جمعیتها رو جابجا کنن. کشاورزها سرِ زمینهای خودشون میموندن و فقط باید جزیه میدادن، و طبیعیه که جمعیت روستایی کم کم مسلمان بشن تا مشمول معافیت مالیاتی خاص مسلمانها بشن. وجود کلمات عبری و آرامی در گویش عربهای فلسطینی، و وجود رسوم یهودی در رسوم محلی فلسطینیها هم این رو تأیید میکنه.
دوم این که با مطالعه روی یهودیهای اروپایی، مشخص شده که اینها در اصل از نژاد یهودی نیستن. بر خلاف تصور رایج که یهودیت رو دین غیر تبلیغی میدونن، یهودیت خصوصاً در چند قرن قبل و بعد از میلاد، به طور گسترده شروع کرد به تبلیغ خودش و در چند مورد اقوام بزرگی به طور گروهی یهودی شدن. از جمله اقوام «اِدومی» در دوران مکابیان، اقوام «حِمیَری» در یمن حوالی ظهور اسلام، اقوام «خزر» در قفقاز بعد از اسلام، و در نهایت اقوام فنیقی و بربر در شمال آفریقا. این دو مورد اخیر مخصوصاً مهمن، چون خزرها شدن نیای یهودیهای اروپای شرقی (یهودیهای اشکنازی)، و یهودیهای شمال آفریقا بعد از این که همراه فتوحات اسلامی به اسپانیا رفتن، شدن نیای یهودیهای اروپای غربی (یهودیهای سفاردی). دو شاخۀ اصلی یهودیهای اروپایی.
یعنی اقوامی که اصالتاً نژاد یهودی ندارن، دارن به بهانۀ نژادی، اقوامی که اصالتاً نژاد یهودی دارن رو از سرزمینشون بیرون میکنن....more
در جلسات آخر دوره، صحبت از نحوهٔ کتاب خواندن آگوستین شد و یکی از مدرس‌ها گفت در صومعه‌های مسیحی، نوع خاصی از مطالعهٔ عمیق وجود دارد که برای ما شاید بیدر جلسات آخر دوره، صحبت از نحوهٔ کتاب خواندن آگوستین شد و یکی از مدرس‌ها گفت در صومعه‌های مسیحی، نوع خاصی از مطالعهٔ عمیق وجود دارد که برای ما شاید بیگانه باشد. ما وقتی میخواهیم کتابی بخوانیم، میخواهیم به پایانش برسانیم، اگر داستانی باشد میخواهیم بدانیم آخرش چه میشود، اگر غیر داستانی باشد میخواهیم نگرش خاص کتاب را بفهمیم، و در هر حال، کتاب به عنوان یک کل است که مهم است. تمام محتویاتی که نویسنده میخواهد به ما عرضه کند.
اما در صومعهها راهبان روزانه ساعتی دارند برای مطالعه، و منظور از مطالعه بیشتر نوعی تأمل و مراقبه است تا خواندن یک متن. راهب یا راهبه کتابی معمولاً مقدس را باز میکند و به آرامی شروع میکند بخش کوچکی را خواندن و دربارهاش فکر کردن. نیاز نیست فقط به منظور مستقیم متن فکر کند، میتواند لایههای عمیقتری در متن جستجو کند که حتی مطمئن است منظور مؤلف نبوده. مهم آن است که یک ساعت به واسطهٔ کتاب مراقبه کند. مدرس میگفت یکی از دوستان راهب من یک سال و نیم کتاب مزامیر را میخواند و وقتی پرسیدم به کجا رسیدهای، گفت: به مزمور بیستم، یعنی شاید کمی بیش از بیست صفحه.
یادم افتاد که یکی از دوستان من هم روش مشابهی در کتاب خواندن داشت که همیشه برای من جذاب بود. فرصت کمی برای مطالعه داشت و از این بابت همیشه حسرت میخورد، اما در عین حال، هر از چندی سری به قفسهٔ کتابش میزد و یک کتاب شعر - کتابخانهاش پر بود از اشعار امروزی که به نظرم گزینهای عالی برای این نوع مطالعهاند - بر میداشت و آزادانه تورق میکرد و بی اصرار برای رسیدن به جایی، چند صفحه از کتاب میخواند. گاهی شاید یک بخش را چند بار میخواند، کلمات را مزهمزه میکرد، از یکی دو تصویر بدیع شعر به شگفتی میآمد، و کتاب را به قفسه بر میگرداند.
این البته کاملاً آن شکل مطالعهٔ راهبها و قدیس آگوستین نیست. اما در هر دو عنصر مشترکی هست که مرا به فکر واداشت. به فکر نوعی متفاوت از مواجهه با کتاب که در قاموس فکری من جایی نداشت. مدتی بود که حس می‌کردم آن اندازه که میخوانم، وقتی برای فکر کردن ندارم، و هر وقت میخواستم ساعتی را برای فکر کردن خالی کنم، بعد از چند دقیقه حس می‌کردم دارم وقتم را تلف میکنم یا بی حوصله میشدم. و شاید این بتواند کمک کند به فکر کردن، بدون خالی کردن وقت و هیچ کار نکردن. فکر کردن به وسیلهٔ مطالعه.
مطالعه نه به قصد خواندن کتاب. مطالعه به قصد استفاده از کتاب به عنوان سکوی پرش. دیگر مؤلف و سخن مؤلف نیست که مهم است، دیگر ترتیبی که مؤلف برای عرضهٔ مطالبش چیده مهم نیست، یا نتیجهای که خواسته بگیرد. دیگر من خواننده و فکرهای من است که در مرکز اهمیت است. ذهن ماشین نیست که هر وقت که آدم دکمهاش را زد، شروع کند به اندیشه‌ورزی. موضوعی میخواهد، مسئلهای تحریککننده میخواهد، مثل نبات که به ریسمان کوچکی نیاز دارد تا حول آن بلور ببندد. و کتاب میشود این ریسمان کوچک برای شروع خیالپردازی. میشود یک هُل کوچک برای راه افتادن و روشن شدن ماشین ذهن. میشود یک جرقهٔ کوچک برای اشتعال ناگهانی افکار و تصاویر. و حتی - این را باید با احتیاط و امیدواری گفت - ایجاد نوعی تجربهٔ دینی.
ضرورتی ندارد آدم ذهن را مجبور کند که در جهت خاصی برود و فقط به این یا آن مسئله بیندیشد. میتوان اجازه داد افکار آزادانه بیایند و بروند، ولی نه هر فکری، نه فکر به ددلاین پروژه و قرار فردا و تکلیف نیمهکار مانده. چطور میشود این جریان سیال ذهن را مهار کرد؟ با همان چیزی که در وهلهٔ اول این جریان سیال ذهن را آغاز کرد: کتاب. اگر فکر شروع کرد به پرت شدن و رفتن به سمت چیزهای بی ربط، و منظورم بیشتر وقایع روزمره است، آدم دوباره برمیگردد سر مطالعه و کمی میخواند تا ذهن دوباره برگردد حول موضوعات کمی کلانتر از درگیریهای روزمره.
به این ترتیب کتاب هم سکوی پرش میشود و پرواز فکر را شروع میکند، هم ریسمانی که مانع پرواز خیلی دور فکر میشود.
اینها همه فکرهایی بود که موقع گوش دادن به اعترافات آگوستین از ذهنم گذشت و یک جورهایی همین مطالعه، مطالعهای شد که دنبالش بودم. اما علاوه بر این دوست دارم کتابی انتخاب کنم و این کار را امتحان کنم. حالا بهگود گیتا را در ذهن دارم، اما شاید عوضش کردم. چون اصراری به تمام کردن کتاب نیست. شاید هر از چندی کتابی جدید برداشتم. اما مهم است که هر روز یا هر هفته ساعتی را اختصاص بدهم به خواندن و در آرامش تعمق کردن. مدیتیشن به سبک کتابخوانها. ...more
یکی دو تا کتاب دیگه هم توی برنامه دارم که سیر آشنایی با یهودیتم تکمیل بشه.
اگر می خواید تازه با یهودیت آشنا بشید، شاید بیش از حد جزئیات داشته باشه. همچنیکی دو تا کتاب دیگه هم توی برنامه دارم که سیر آشنایی با یهودیتم تکمیل بشه.
اگر می خواید تازه با یهودیت آشنا بشید، شاید بیش از حد جزئیات داشته باشه. همچنان فکر می کنم بهترین محل شروع، خوندن دو کتاب اول تورات (پیدایش و خروج) باشه. اما اگه به قدر کافی اطلاعات دارید در مورد یهود، این می تونه نظم بده و تکمیل کنه....more
Loading...
