یه کتاب تألیف-ترجمه‌ای از یه یهودی ایرانی، در مورد علمای تلمودی. این جلد اوله و فقط تا دوران تدوین میشنا رو در بر می‌گیره. امیدوارم جلد دومش هم بهزودیه کتاب تألیف-ترجمه‌ای از یه یهودی ایرانی، در مورد علمای تلمودی. این جلد اوله و فقط تا دوران تدوین میشنا رو در بر می‌گیره. امیدوارم جلد دومش هم بهزودی دربیاد. منبع اصلی کتاب، تورات شفاهی سیناست، اما مترجم از منابع دیگه هم بهش مطالبی اضافه کرده.
تجربۀ جالبی بود، علاوه بر این که تا حالا اینقدر مفصل در مورد زندگی علمای تلمودی نخونده بودم، تا حالا تاریخ یهودیت رو از زبان یهودیهای ایرانی هم نخونده بودم. شبیه کتابی بود که یک روحانی شیعه بخواد در مورد علمای شیعه بنویسه: پر از تمجید و ستایش از خصوصیات برجستۀ دینی و اخلاقی علما، پر از افسانههای دینی در مورد معجزات و کراماتشون، و توجیه جاهایی که به نظر میرسید این علما اونقدرها هم شخصیتهای بینقصی نبودن. اما یه مزیت بزرگ کتاب این بود که تماماً به تلمود و متون خاخامی مستند بود. برای همین منبع غنیای از روایات تلمودیه....more
شما جسورتر از من باشید ستاره های جهان را میان زن ها قسمت کنید که در زمانه ی من زن ها نصیب ساده ی یک سوسوی ستاره نمی بردند کلید هستی خضری را به دست بچه هایشما جسورتر از من باشید ستاره های جهان را میان زن ها قسمت کنید که در زمانه ی من زن ها نصیب ساده ی یک سوسوی ستاره نمی بردند کلید هستی خضری را به دست بچه های جهان بسپارید قفس نسازید که مرغ عشق و قناری به بال خویش بیایند کنار پنجره تان در آن زمان که جهان گل شد دگردیسی شیوع یافت شما هم شبانه بال در آوردید، مرا به یاد بیارید مرا که عاشق معراج های شرق کهن بودم
هشدار جدی:
باقی شعرهاش شبیه این نیست! گول این شعر رو نخورید! پیشنهاد جدی:
به جای خوندن کتاب، شعرهایی که همین جا دوستان گودریدزی توی ریویوهاشون آوردن رو بخونید.
Merged review:
شما جسورتر از من باشید ستاره های جهان را میان زن ها قسمت کنید که در زمانه ی من زن ها نصیب ساده ی یک سوسوی ستاره نمی بردند کلید هستی خضری را به دست بچه های جهان بسپارید قفس نسازید که مرغ عشق و قناری به بال خویش بیایند کنار پنجره تان در آن زمان که جهان گل شد دگردیسی شیوع یافت شما هم شبانه بال در آوردید، مرا به یاد بیارید مرا که عاشق معراج های شرق کهن بودم
هشدار جدی:
باقی شعرهاش شبیه این نیست! گول این شعر رو نخورید! پیشنهاد جدی:
به جای خوندن کتاب، شعرهایی که همین جا دوستان گودریدزی توی ریویوهاشون آوردن رو بخونید.
Merged review:
شما جسورتر از من باشید ستاره های جهان را میان زن ها قسمت کنید که در زمانه ی من زن ها نصیب ساده ی یک سوسوی ستاره نمی بردند کلید هستی خضری را به دست بچه های جهان بسپارید قفس نسازید که مرغ عشق و قناری به بال خویش بیایند کنار پنجره تان در آن زمان که جهان گل شد دگردیسی شیوع یافت شما هم شبانه بال در آوردید، مرا به یاد بیارید مرا که عاشق معراج های شرق کهن بودم
هشدار جدی:
باقی شعرهاش شبیه این نیست! گول این شعر رو نخورید! پیشنهاد جدی:
به جای خوندن کتاب، شعرهایی که همین جا دوستان گودریدزی توی ریویوهاشون آوردن رو بخونید....more
موسی بن میمون یه فیلسوف مشائی یهودیه. این کتاب هم کاملاً بر اساس اخلاق مشائی نوشته شده. مشائی‌ها پیروان ارسطو بودن. نظریۀ اخلاق ارسطو اینه که: ما قوای موسی بن میمون یه فیلسوف مشائی یهودیه. این کتاب هم کاملاً بر اساس اخلاق مشائی نوشته شده. مشائی‌ها پیروان ارسطو بودن. نظریۀ اخلاق ارسطو اینه که: ما قوای مختلفی داریم، مثل قوۀ عقلانی، قوۀ غضبیه، قوۀ شهویه. زندگی سعادتمند با اعتدال و اندازه نگه داشتن در این قوا حاصل میشه. افراط و تفریط در استفاده از این قوا، تعادل زندگی رو به هم میزنه و ناکامی به بار میاره. پس باید به اندازه فکر و خیال کرد، به اندازه خشم و غضب داشت، به اندازه شهوت به کار بست و...
اما ارسطو یه مفهوم دیگه هم اضافه میکنه و اون «ملکه» است. ما باید در حفظ اعتدال اون قدر تمرین و ممارست کنیم که این اعتدال به طبیعت ثانوی ما تبدیل بشه، به طوری که بدون تلاش و مشقت و به صورت خود به خود رفتار معتدل ازمون سر بزنه. به این حالت میگن «ملکه». ارسطو میگه وقتی اعتدال برای ما ملکه شد و تبدیل به طبیعت ثانوی ما شد، اون وقت سعادت رو تجربه خواهیم کرد.
موسی بن میمون هم در این کتاب کاری جز بازگویی نظریۀ اخلاقی ارسطو انجام نمیده. فقط هر از چندی به آیات تورات و کلمات خاخامها استناد میکنه تا حرفهای ارسطو رو تأیید کنه. حتی در یک مورد که حرف خاخامها درست خلاف حرف ارسطوئه، سعی میکنه یه جوری این ناهماهنگی رو رفع و رجوع کنه و حرف ارسطو رو به کرسی بنشونه. ارسطو میگفت کمال اخلاقی اینه که رفتار اخلاقی برای ما ملکه بشه و بدون مشقت از ما صادر بشه. اما خاخامها مکرر گفتن کسی که به سختی خویشتنداری میکنه تا اخلاقی عمل کنه، برتر از کسیه که رفتار اخلاقی خود به خود ازش سر میزنه. واضحه چون نفر اول داره مجاهدت بیشتری میکنه. موسی بن میمون میگه منظور خاخامها در اینجا فقط اعمال شرعیه نه عمل اخلاقی. کسی که به سختی و مشقت به شریعت عمل میکنه برتر از کسیه که این اعمال براش تکرار مکررات و خود به خودی شده.
جالبترین فصل کتاب جاییه که این نظریۀ اخلاقی رو با نظریۀ نبوت تطبیق میده و میگه کسی که در قوۀ عقلانی به کمال اخلاقی رسیده باشه، به نبوت میرسه. اما لازم نیست در قوای دیگه کاملاً بی نقص باشه. بعد مثال میاره از نقصهای اخلاقی بعضی انبیا. مثلاً داود به نص کتاب مقدس به خاطر خونریز بودن اجازۀ ساختن معبد اورشلیم رو پیدا نکرد، با این حال نبی بود. و سلیمان به خاطر همسران زیاد در کتاب مقدس مذمت شده، با این حال نبی بود. پس برای نبوت نیاز به کمال اخلاقی در قوای دیگه نیست، نبی فقط باید در قوۀ عقلانی به کمال رسیده باشه. با این حال انبیایی که درجات پایینتری از کمال اخلاقی دارن، خدا رو در پس حجابهای بیشتری شهود میکنن. بالاترین مقام از آن موساست که خدا رو از پس رقیقترین حجاب شهود کرد....more
من دبیرستان بودم که برای اولین بار دیوان حافظ دست گرفتم و همان موقع با پدیدهٔ «اَمرَد بازی» در ادبیات فارسی آشنا شدم. دسترسی به حافظ نامه هم آسان بود کمن دبیرستان بودم که برای اولین بار دیوان حافظ دست گرفتم و همان موقع با پدیدهٔ «اَمرَد بازی» در ادبیات فارسی آشنا شدم. دسترسی به حافظ نامه هم آسان بود که به توصیه ی استاد ادبیات به مقالهٔ مستقلی که در این باب دارد مراجعه کردم. آن جا بهاءالدین خرمشاهی سعی می کند با خوبی و خوشی سر و ته ماجرا را هم بیاورد. می گوید: چرا حافظ یک بار هم نام دختر را به عنوان معشوق به کار نبرده؟ چون به کار بردن این لفظ به عنوان معشوق قبیح بوده. انگار به کار بردن لفظ «شیرین پسر» به عنوان معشوق هیچ قبحی ندارد!
ولی مدتی بعد گلستان سعدی را هم خواندم و اشعار شعرای دیگر، و معلوم شد که وضع خراب تر از آن است که با توجیهات بهاءالدین خرمشاهی حل شود.
همجنس بازی یا بچه بازی؟ اینجا تذکر یک نکته ضروری است. در معرفی این کتاب آمده: «کتابی است که به موضوع همجنس‌گرایی مردانه در ادبیات فارسی می پردازد.» اما این معرفی و مخصوصاً استفاده از عنوان «همجنس گرایی» موجب سوء برداشت می شود. اگر بخواهیم با ادبیات امروزی صحبت کنیم، ایرانیان قدیم در حقیقت «همجنس گرا» نبوده اند، بلکه کودک آزار جنسی یا همان «بچه باز» بوده اند، یعنی موضوع عشقشان نه مردان بزرگسال، بلکه پسران نوجوان بوده، پسرانی که به تصریح شعرهای مختلف هنوز تازه «خط عارض» (یا موی سبیل و ریش شان) رشد کرده، یعنی حوالی سیزده چهارده سالگی. زیاد دیده ام کسانی را که می کوشند شاعران قدیم را به جرگۀ مدافعان همجنس گرایی اضافه کنند، در حالی که شاعران قدیم به معنایی که امروزه مراد می شود، همجنس گرا نبوده اند، بلکه بچه باز یا به تصریح خود گذشتگان «اَمرَد باز» بوده اند.
این فقط نظر من نیست و دیگران، از جمله آرش نراقی هم در مصاحبهای این مطلب را تذکر داده:
همجنس‌گرايی يک مفهوم کمابيش تازه است. همجنس‌گرايی به اين معنای امروزین مطلقاً نزد پيشينيان ما شناخته شده نبود. «لواط» در فرهنگ ادبی، دينی و حقوقی ما معادل همجنس‌گرایی نبوده، بلکه صرفاً يک عمل جنسی بوده است که عمدتاً ميان يک مرد بالغ و يک کودک يا نوجوان صورت می گرفته است، همان که امروز در مناطقی از ايران و افغانستان از آن به عنوان رسم «بچه بازی» ياد می کنند و مصداق آشکار تجاوز به عنف است، و اين معنا هيچ ربطی به «همجنس‌گرايی» به معنای امروزين آن ندارد.
کتاب این کتاب مطلب جدیدی ندارد و فقط به جمع آوری نظم و نثر دوره های مختلف پرداخته است به منظور اثبات این مطلب بی نیاز از اثبات. البته برای کسانی که با ادبیات فارسی به طور مستقیم سر و کار نداشته اند و همیشه از فیلترهای آموزش و پرورش یا فیلترهای دیگر آثار ادبی را مطالعه کرده اند، مطالب کتاب جدید و غیرقابل باور و وحشتناک می نماید. هر چند فکر کنم همین گروه هم فقط اوایل کتاب از این وضعیت غیرمنتظره و فرو ریختن باورها و تصوراتشان شگفت زده شوند و بعد با تکرار مدام نقل قول ها و اشعار متعدد خسته خواهند شد.
هر چند سه نکته ی کتاب برایم جدید بود:
یکی این که عامل اصلی شیوع وحشتناک اَمردبازی در بین ایرانیان و عرب ها، نفوذ ترک های آسیای میانه (با ترک های شمال غرب اشتباه نشود) میان این دو گروه بوده. در بین قبایل ترک آسیای میانه این عمل بسیار معمول و شایع بوده و از طریق سلاطین و سپاهیان ترک (غزنویان، سلجوقیان، خوارزمشاهیان و بعدتر مغولان) بین ایرانیان هم شیوع پیدا کرده.
دوم این که دلیل تشبیه اخلاق و اندام معشوق به امور نظامی (مثل تشبیه ابرو به کمان، مژه به تیر و... یا بیان روحیه ی جنگجو و تندخوی معشوق) و همچنین استعاره ی دائم "ترک" برای معشوق ها، این بوده که نخستین معشوق ها، در حقیقت سپاهیان و سربازان ترکی بوده اند که بین مردم رفت و آمد داشته اند.
وسوم، وجود مراکزی رسمی برای اَمردبازی در دوره ی صفویه (همچون قهوه خانه ها) که از آن ها اخذ مالیات می شده.
برای آشنا شدن بیشتر با برخی زوایای وضعیت فرهنگی ایران قدیم، کتاب معایب الرجال را توصیه می کنم.
Merged review:
من دبیرستان بودم که برای اولین بار دیوان حافظ دست گرفتم و همان موقع با پدیدهٔ «اَمرَد بازی» در ادبیات فارسی آشنا شدم. دسترسی به حافظ نامه هم آسان بود که به توصیه ی استاد ادبیات به مقالهٔ مستقلی که در این باب دارد مراجعه کردم. آن جا بهاءالدین خرمشاهی سعی می کند با خوبی و خوشی سر و ته ماجرا را هم بیاورد. می گوید: چرا حافظ یک بار هم نام دختر را به عنوان معشوق به کار نبرده؟ چون به کار بردن این لفظ به عنوان معشوق قبیح بوده. انگار به کار بردن لفظ «شیرین پسر» به عنوان معشوق هیچ قبحی ندارد!
ولی مدتی بعد گلستان سعدی را هم خواندم و اشعار شعرای دیگر، و معلوم شد که وضع خراب تر از آن است که با توجیهات بهاءالدین خرمشاهی حل شود.
همجنس بازی یا بچه بازی؟ اینجا تذکر یک نکته ضروری است. در معرفی این کتاب آمده: «کتابی است که به موضوع همجنس‌گرایی مردانه در ادبیات فارسی می پردازد.» اما این معرفی و مخصوصاً استفاده از عنوان «همجنس گرایی» موجب سوء برداشت می شود. اگر بخواهیم با ادبیات امروزی صحبت کنیم، ایرانیان قدیم در حقیقت «همجنس گرا» نبوده اند، بلکه کودک آزار جنسی یا همان «بچه باز» بوده اند، یعنی موضوع عشقشان نه مردان بزرگسال، بلکه پسران نوجوان بوده، پسرانی که به تصریح شعرهای مختلف هنوز تازه «خط عارض» (یا موی سبیل و ریش شان) رشد کرده، یعنی حوالی سیزده چهارده سالگی. زیاد دیده ام کسانی را که می کوشند شاعران قدیم را به جرگۀ مدافعان همجنس گرایی اضافه کنند، در حالی که شاعران قدیم به معنایی که امروزه مراد می شود، همجنس گرا نبوده اند، بلکه بچه باز یا به تصریح خود گذشتگان «اَمرَد باز» بوده اند.
این فقط نظر من نیست و دیگران، از جمله آرش نراقی هم در مصاحبهای این مطلب را تذکر داده:
همجنس‌گرايی يک مفهوم کمابيش تازه است. همجنس‌گرايی به اين معنای امروزین مطلقاً نزد پيشينيان ما شناخته شده نبود. «لواط» در فرهنگ ادبی، دينی و حقوقی ما معادل همجنس‌گرایی نبوده، بلکه صرفاً يک عمل جنسی بوده است که عمدتاً ميان يک مرد بالغ و يک کودک يا نوجوان صورت می گرفته است، همان که امروز در مناطقی از ايران و افغانستان از آن به عنوان رسم «بچه بازی» ياد می کنند و مصداق آشکار تجاوز به عنف است، و اين معنا هيچ ربطی به «همجنس‌گرايی» به معنای امروزين آن ندارد.
کتاب این کتاب مطلب جدیدی ندارد و فقط به جمع آوری نظم و نثر دوره های مختلف پرداخته است به منظور اثبات این مطلب بی نیاز از اثبات. البته برای کسانی که با ادبیات فارسی به طور مستقیم سر و کار نداشته اند و همیشه از فیلترهای آموزش و پرورش یا فیلترهای دیگر آثار ادبی را مطالعه کرده اند، مطالب کتاب جدید و غیرقابل باور و وحشتناک می نماید. هر چند فکر کنم همین گروه هم فقط اوایل کتاب از این وضعیت غیرمنتظره و فرو ریختن باورها و تصوراتشان شگفت زده شوند و بعد با تکرار مدام نقل قول ها و اشعار متعدد خسته خواهند شد.
هر چند سه نکته ی کتاب برایم جدید بود:
یکی این که عامل اصلی شیوع وحشتناک اَمردبازی در بین ایرانیان و عرب ها، نفوذ ترک های آسیای میانه (با ترک های شمال غرب اشتباه نشود) میان این دو گروه بوده. در بین قبایل ترک آسیای میانه این عمل بسیار معمول و شایع بوده و از طریق سلاطین و سپاهیان ترک (غزنویان، سلجوقیان، خوارزمشاهیان و بعدتر مغولان) بین ایرانیان هم شیوع پیدا کرده.
دوم این که دلیل تشبیه اخلاق و اندام معشوق به امور نظامی (مثل تشبیه ابرو به کمان، مژه به تیر و... یا بیان روحیه ی جنگجو و تندخوی معشوق) و همچنین استعاره ی دائم "ترک" برای معشوق ها، این بوده که نخستین معشوق ها، در حقیقت سپاهیان و سربازان ترکی بوده اند که بین مردم رفت و آمد داشته اند.
وسوم، وجود مراکزی رسمی برای اَمردبازی در دوره ی صفویه (همچون قهوه خانه ها) که از آن ها اخذ مالیات می شده.
برای آشنا شدن بیشتر با برخی زوایای وضعیت فرهنگی ایران قدیم، کتاب معایب الرجال را توصیه می کنم....more
شکل و شمایل حکایت گونۀ داستان های جمالزاده رو همه مون می شناسیم. اما به نظرم از بین داستان های این مجموعه، داستان «دوستی خاله خرسه» بر خلاف اسمش، خیلی شکل و شمایل حکایت گونۀ داستان های جمالزاده رو همه مون می شناسیم. اما به نظرم از بین داستان های این مجموعه، داستان «دوستی خاله خرسه» بر خلاف اسمش، خیلی به داستان مدرن نزدیک بود. هر چند این داستان هم شبیه باقی داستان ها با نثر و شیوۀ روایت جمالزاده شروع می شد، اما پایان داستان (view spoiler)[که سرباز روسی با این که به دست جوون ایرانی نجات پیدا کرده بود، به طمع پول هاش، به دروغ گفت این جوون با من بد رفتاری کرده و روس ها تیربارونش کردن (hide spoiler)] صحنه ها و فضاها کاملاً یک داستان مدرن بود....more
شکل و شمایل حکایت گونۀ داستان های جمالزاده رو همه مون می شناسیم. اما به نظرم از بین داستان های این مجموعه، داستان «دوستی خاله خرسه» بر خلاف اسمش، خیلی شکل و شمایل حکایت گونۀ داستان های جمالزاده رو همه مون می شناسیم. اما به نظرم از بین داستان های این مجموعه، داستان «دوستی خاله خرسه» بر خلاف اسمش، خیلی به داستان مدرن نزدیک بود. هر چند این داستان هم شبیه باقی داستان ها با نثر و شیوۀ روایت جمالزاده شروع می شد، اما پایان داستان (view spoiler)[که سرباز روسی با این که به دست جوون ایرانی نجات پیدا کرده بود، به طمع پول هاش، به دروغ گفت این جوون با من بد رفتاری کرده و روس ها تیربارونش کردن (hide spoiler)] صحنه ها و فضاها کاملاً یک داستان مدرن بود.
Merged review:
شکل و شمایل حکایت گونۀ داستان های جمالزاده رو همه مون می شناسیم. اما به نظرم از بین داستان های این مجموعه، داستان «دوستی خاله خرسه» بر خلاف اسمش، خیلی به داستان مدرن نزدیک بود. هر چند این داستان هم شبیه باقی داستان ها با نثر و شیوۀ روایت جمالزاده شروع می شد، اما پایان داستان (view spoiler)[که سرباز روسی با این که به دست جوون ایرانی نجات پیدا کرده بود، به طمع پول هاش، به دروغ گفت این جوون با من بد رفتاری کرده و روس ها تیربارونش کردن (hide spoiler)] صحنه ها و فضاها کاملاً یک داستان مدرن بود....more
کو جرق و جرق شمشیرت ننه گل محمد؟ کو درق و درق هف تیرت ننه گل محمد؟
کو اجاقت کو اتاقت ننه گل محمد؟ کو برارای قولچماقت ننه گل محمد؟
الای بمیره قاتلت ننه گل کو جرق و جرق شمشیرت ننه گل محمد؟ کو درق و درق هف تیرت ننه گل محمد؟
کو اجاقت کو اتاقت ننه گل محمد؟ کو برارای قولچماقت ننه گل محمد؟
الای بمیره قاتلت ننه گل محمد خنک ره دل مارت ننه گل محمد
خلاصه جلد اول و دوم، برای یادآوری شخصی
(view spoiler)[ گل محمد مردی عشیره ای است، و سرش به کار خود مشغول. ولی در نقطه ای از داستان، از زمین و زمان بر او می بارد: خشکسالی و بیماری گله ها و مالیاتچی ها و در آخر هم اتهام به قتل. وقتی همه چیز جمع می شود، عشیره نشین سر به زیر، که تاکنون تمام تلاشش دوری از خشونت بود، طاقتش طاق می شود و دست به سلاح می برد. در انتهای جلد دوم، دو مأمور نظمیه را (که برای جمع آوری مالیات آمده بودند و می خواستند به زنش تعرض کنند) به قتل می رساند، و رسماً یک یاغی می شود. (hide spoiler)]...more
فصل های مربوط به «عصر محوری» رو خوندم. با این مفهوم قبلاً به واسطۀ کارن آرمسترانگ آشنا شده بودم. کارن آرمسترانگ در دو کتاب خودش به این مفهوم اشاره کردفصل های مربوط به «عصر محوری» رو خوندم. با این مفهوم قبلاً به واسطۀ کارن آرمسترانگ آشنا شده بودم. کارن آرمسترانگ در دو کتاب خودش به این مفهوم اشاره کرده و در کتاب دگرگونی بزرگ در موردش به تفصیل صحبت کرده. اصل ایده اما از آنِ کارل یاسپرسه که معتقد بود ظهور حکیمان مختلف تمدن های گوناگون (یونان، هند، چین) در یک برهه از تاریخ، نمی تونه اتفاقی باشه و محصول یه اتفاقیه که باعث شده انسان ها خودشون و جهان رو بدون فیلتر اساطیر باستانی و به صورت شخصی لمس و درک کنن....more
Loading...
