شاهکاری دیگر از سلطان بلامنازع توصیف و جان بخشی جان برجر عزیزم! قبل از هرچیز بدانید که آنچه در این کتاب اهمیت دارد مکانها هستند، زمان کم اهمیت است. شاهکاری دیگر از سلطان بلامنازع توصیف و جان بخشی جان برجر عزیزم! قبل از هرچیز بدانید که آنچه در این کتاب اهمیت دارد مکانها هستند، زمان کم اهمیت است. ممکن است از زمان حال پرت شوید به کودکی نویسنده یا لهستان ۱۹۰۶ یا انگلیس ۱۹۴۳. اما این رشتهی توصیفات و شهود و جان بخشی به آدمها و اتفاقها و اشیا و شهرهاست که شما را همراهی میکند. فصلهای کتاب بر اساس نام شهرهاست، لیسبون و مادرید و کراکو. اما به هیج عنوان گمان نکنید که فقط چیزهایی دربارهی این شهرها خواهید خواند. برجر بلد است چگونه محیط اطرافش را بینید، او تمام حواس پنجگانهی انسانی را با تمام شهودی که در خود سراغ دارد به کار میگیرد تا به کمک آنها جهان را تصویر کند. او راوی حال جهانیست که مردگانش به اندازهی زندگانش حضور فعال دارند، جهانی که جانوران و اشیا و شهرها و خوراکیهایش همگی آمادهاند حضور معجزه آسایشان را نشانتان دهند. اگر خواستار پذیرش این معجزه ها هستید همانطور که برجر نوشت همانگونه بخوانید. ذهنتان را از قید زمان و باید و نبایدها رها کنید و در جزییات اطرافتان تفحص کنید. ...more
یکی از غیرکودکانه ترین داستان هایی که برای کودکان نوشته شده است. لوییس کارول نویسندۀ کتاب استاد دانشگاه اکسفورد و عکاسی از دختر بچه ها خردسال از سرگرمیکی از غیرکودکانه ترین داستان هایی که برای کودکان نوشته شده است. لوییس کارول نویسندۀ کتاب استاد دانشگاه اکسفورد و عکاسی از دختر بچه ها خردسال از سرگرمی هایش بود. او رابطۀ عمیقی با خواهران لیدل داشت، آلیس خواهر وسط و دخترک مورد علاقۀ کارول بود.این سه خواهر حضور پررنگی در مجموعه عکس های لوییس داشتند. داستان الیس در سرمزنی عجایب هنگامی افریده شد که لوییس کارول و این خواهران سوار بر قایق روی رودخانۀ در عصرگاهی بهاری در حال گردش بودند او شروع به قصه گفتن برای دختران کرد. قصه ای که شخصیت اصلی اش الیس بود، اتفاقات و شخصیت ها ی داستان اغلب از روابط شخصی میان لوییس کارول با این خواهرها و خصوصا الیس نشات میگیرند. به نظر می آید کارول در تلاش بوده که دنیایی متناسب با خیالات و شخصیت الیس لیدل بسازد تا به مذاق او خوش بیاید. تجربۀ الیس در سرزمین عجایب در 26 سالگی به مراتب عجیب غریب تر و دلچسب تر از تجربۀ اش در 6 سالگی بود!...more
از آ به خ : آ به خ مدت ها در کتابخانه ام بود. منتظر بودم زمان مناسب خواندنش برسد. ماه پیش دربارۀ نگریستن از جان برجر را خواندم و در میان جستارهایش «لااز آ به خ : آ به خ مدت ها در کتابخانه ام بود. منتظر بودم زمان مناسب خواندنش برسد. ماه پیش دربارۀ نگریستن از جان برجر را خواندم و در میان جستارهایش «لاتور و اومانیسم» سوگولی ام شد. همین کافی بود تا این دفعه آ به خ با یکی از نقاشی های لاتور روی جلدش و عنوان جان برجر به عنوان نویسنده مرا فرا بخواند. محتوای از آ به خ عجیب است. "خ" یا همان خاویر به اتهام ریاست گروههای تروریستی و در شرایط اشوب سیاسی به زندان می افتد و دوبار به حبس ابد محکوم می شود. راه های حضور در دنیای آزاد بسته می شوند. "آ" یا همان آیدا معشوق خاویر است. آن ها نمیتوانند ملاقاتی داشته باشند زیرا ازدواج نکرده اند. تنها راه ارتباطشان نامه هایی است که رد و بدل میشود. جان برجر این نامه ها را پیدا کرده و مجموعه شان را در اختیار ما گذاشته است. این نامه ها اوج و خلوص دلتنگی را به نمایش میگذارد، هنگامی که مطمئنی دیگر امیدی به دیدن معشوقت نداری و با درخواست ازدواج غیابیتان هم مخالفت می شود، آن موقع است که روزمرگی هایت، خیال پردازی هایت، زمزمه هایت رنگ و بوی دلتنگی و معاشقه می گیرند. آیدا از خودش برای خاویر می گوید از مردم شهر و داستان هایشان. آیدا بلد است چگونه ببیند و بشنود و حس کند. حال و هوای شهر به هم ریخته و اشوب است اما او از تشت قرمز روی پشت بام می گوید، از باقلوای روی طاقچه، از بستنی های میوه ای یخچال داروخانه، از چیزهایی که در هر صورت اتفاق می افتند، هر آشوبی که میخواهد در دنیا برقرار باشد. حتی اگر معشوقت نباشد باز هم پرنده ها روی درخت جمع می شوند و باز هم اِما برایت ژله با تکه های میوه درست می کند. این نامه ها از بس که در روزمرگی جریان دارند برایم دلچسبند از بس که زجر روزهای زندان خاویر را بازمیتابانند و امید رو به ناکجای آیدا را. سوالی در ذهنم است که آیا جان برجر این نامه هارا فقط گردآوری کرده است یا دستی هم در نگارش آن ها برده؟ اینکه آیدا در ذاتش شاعر بوده شکی نیست، اما به نظرم حضور جان برجر و ردپای او هم در این کتاب به خوبی دیده می شود، خیلی ساده انگارانه میخواهم باور کنم نقاشی لاتور روی جلد نماد حضور جان برجر لابه لای نامه های ایدا به خاویر است! از آ به خ را می شود همیشه روی پاتختی گذاشت و هرازچندگاهی برداشت و تورقی کرد و بازهم کیف کرد. از آ به خ رنگ خود آدم ها را میگیرد. آقای برجر مخلص شما هستم که انقدر خوش سلیقه و خوش طبعید!...more
وقتی کتابی را در لیست خوانده های گودریدزم وارد می کنم و به آن ستاره می دهم نگاهی هم به مطالبی که روی آن کتاب نوشته شده است می اندازم. برخی کتاب ها اقبوقتی کتابی را در لیست خوانده های گودریدزم وارد می کنم و به آن ستاره می دهم نگاهی هم به مطالبی که روی آن کتاب نوشته شده است می اندازم. برخی کتاب ها اقبال بلندتری برای دیده شدن دارند و افراد زیادی در موردشان صحبت کرده اند. طوطی فلوبر از آن دسته نبود. برای همین عزمم جزم شد که نوشته ای مرتبط با ذائقۀ خودم برای این کتاب بنویسم. مواجه شدنم با این کتاب تقریبا با فاصلۀ بلافصل از خواندن مادام بوواری بود. به گمانم پس ازخواندن مادام بوواری دوزی از خواندن آنچه در واکاوی فلوبر و کتاب هایش و روش زندگی اش گفته اند و حتی خواندن نامه هایش می تواند عیش مدام ما از دست رنج پنج ساله اش را تکمیل کند. طوطی فلوبرِ بارنز پس از عیش مدام یوسا گام بعدی من برای نزدیک تر شدن به دنیای گوستاو فلوبر نویسندۀ عجیب غریب فرانسوی بود. نویسنده ای عجیب که نویسنده ای عجیب تر در سال های آتی (جولین بارنز) تصمیم می گیرد در چیزی شبیه زندگی نامه او را به هم نسل های خودش معرفی کند. حال چرا گفتم چیزی شبیه زندگی نامه و نه خود آن به معنی دقیق کلمه؟ به این علت که بارنز با جهان بینی خودِ نویسنده اش ما را به فلوبر نزدیک می کند، او به جای اینکه با نگاهی خشک و مقرر و حوصله سربر اتفاقات زندگی فلوبر و افتخاراتش (!) را برایمان بازگو کند شخصیتی می آفریند که روایتگر مسیر خود از شناخت فلوبر است. همانقدر که در این کتاب با دنیای راوی کتاب که پزشک است و عاشق همسرش و درگیری های ذهنی اش آشنا می شویم با گوستاو فلوبر هم آشنا می شویم! خود بارنز از قول راوی اش دیدگاهش به زندگی نامه نویسی را به بهترین شکل در فصل سوم کتاب معرفی کرده است؛ در نوشتن زندگی نامه می توانید تورتان را در دریا می اندازید، تور پر می شود، شما آن را بالا می کشید و صیدتان را دسته بندی می کنید، برخی را به دریا باز می گردانید و برخی را انبار می کنید تا بعدا فیله کنید و بفروشید! طبق نظر بارنز اگر سعی کنید همۀ آنچه را که صید کرده اید استفاده کنید در نهایت محصول نهایی بیانی متبختر و باوقار از زندگیِ فرد مورد نظرتان است. فصل بندی های کتاب می تواند ما را با ذهن انتخاب گر بارنز برای انتخاب موضوعات یا همان صیدها آشنا کند. نامه های مکاتبه شده بین فلوبر و دوستانش و حقایق زندگی اش و درون مایۀ کتاب هایش همگی با سلیقۀ نویسنده ترکیب شده اند تا محصول نهایی تنها ارائۀ خشکی از زندگی فلوبر نباشد بلکه کمترین چیز شبیه به زندگی نامه باشد که درکنار آشنا شدن با فلوبر ما را با دیدگاه نویسنده نسبت به او آشنا می کند. خیر و شر و ارزش «چیز» ها آنگاه بر ما آشکار می شود که از زاویه دید افراد مختلف با این چیزها آشنا شویم! پی نوشت: دو ترجمه از این کتاب در بازار هست. من ترجمۀ الهام نظری از نشر ماهی را بیشتر توصیه می کنم. ...more
تلاش مردی برای به هم ریختن آپارتمان به روش سگ ها یا گشت و گذار شبانه ی دو چهره ی باند پیچی شده ی بوقلمون به دست در هتل یا حتی استاد ویلن سلی که در رقصتلاش مردی برای به هم ریختن آپارتمان به روش سگ ها یا گشت و گذار شبانه ی دو چهره ی باند پیچی شده ی بوقلمون به دست در هتل یا حتی استاد ویلن سلی که در رقص پرده های حریر در نور عصرگاهی پاساژها و نوازندگی شاگرد مجارش را اصلاح می کند در حالیکه از 11سالگی به ساز دست نزده است؛ این ها همه احتمالا آخرین سوژه هایی برای داستان پردازی است که به ذهن معقول داستان نویسی می تواند خطور کند. اما صحبت از ایشی گورو استاد روایت پردازی است! بماند که گاهی در میان هرکدام از این 5داستان عنوان های الحاق شده "پنج داستان موسیقی و شب"آزارم می داد، در بطن داستان هایی مثل "نوازنده های ویلن سل" و یا " زیر و رو بشه دنیا" صحبت اصلی داستان چیزی به جز محوریت های الحاقی شب و موسیقی بود. شاید همین مسئله یکی از علت های سه ستاره شدن این کتاب برایم باشد و علت دیگر خام و سرسری بودن تعدادی از داستان ها باشد. به نظر من روایت ها و شخصیت های داستان های "خواننده" و "تپه های مالورن" از پختگی قلم ایشی گورو فاصله دارند. اما پنج ستاره ی اختصاصی من برای داستان های "نوازنده های ویلن سل" و "شبانه" ....more
مجموعه ای از عوامل را کنار هم می گذارم تا علت 5 ستاره دادنم به بازماندۀ روز مشخص شود: اول اینکه نشر کارنامه جوری کتاب منتشر می کند که از همۀ لحظاتی که مجموعه ای از عوامل را کنار هم می گذارم تا علت 5 ستاره دادنم به بازماندۀ روز مشخص شود: اول اینکه نشر کارنامه جوری کتاب منتشر می کند که از همۀ لحظاتی که کتاب را درست داری لذت ببری، جنس صفحات و جلد کتاب، ترکیب بندی صفحات، ویراستاری دقیق، طرح جلد دلیلی بر این امر هستند که بازماندۀ روز نیز از آن مستثنی نیست، مهم تر از این ها نام مترجمی است که روی کتاب خود را به ما نمایش می دهد. به نظر من خواندن دقیق پیشگفتار نجف دریابندری که در ابتدای بازمندۀ روز آمده به اندازه خواندن خود روایت ایشی گورو لذت بخش و مهم است، پس از خواندن این پیشگفتار وقتی داستان را آغاز می کنیم نگاهی دقیق تر به ترجمۀ دریابندری داریم که می تواند هر چند دقیقه یکبار از شدت ظرافت مسحورمان کند و ما را به این نتیجه برساند که مترجم اثر انگار دست در دست نویسنده داشته است. اما ایشی گورو هم به هیچ عنوان در بازمندۀ روزش کم نگذاشته است، به اعتقاد من برای اینکه از حال و هوای انگلستان بین سالهای جنگ مطلع شویم هیچ کتابی به این خوبی نمی تواند دست ما را بگیرد، انگلستانی که حال و هوای این سال هایش با ریزترین و به جا ترین جزییات بیان شده است؛ لردهایی صاحب نفوذ در عمارت های آنچنانی شان که با روابط پشت پرده و سیاست مدارانه شان در پی تغییر مناسبات جهانی هستند، روستاییان انگلیسی که خود را صاحب نظر و رای در امور می دانند و تفاوت رفتار و نوع حرف زدن این دو دسته با یکدیگر، پیش خدمت ها و سرخدمتکارهایی که تمام زندگی شخصی و عواطف و ذهن خود را وقف لردها و عمارت های با شکوه انگلیس می کنند و این قضیه تا حدی برایشان اهمیت می یابد که حتی در سال های بعد از ور افتادن لردهایشان نیز خود را افرادی معرفی می کنند که در عرصۀ سیاست جهانی فعالیت داشته اند حتی اگر این فعالیت در حد پر کردن گیلاس شراب سفرای کشورهای اروپایی و امریکایی و یا برق انداختن قاشق های نقره شان باشد. با همۀ این کیفیت هایی که گفتم، بازماندۀ روز از معدود کتاب هایی است که می دانم چند سال بعد دلتنگش می شوم و دوباره می خوانمش!...more