Przejdź do zawartości

12 Pułk Artylerii Ciężkiej (1920)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
12 Pułk Artylerii Ciężkiej
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1919

Rozformowanie

1920

Działania zbrojne
wojna polsko-bolszewicka
Organizacja
Dyslokacja

Lwów

Rodzaj wojsk

artyleria

Podległość

12 Brygada Artylerii

12 Pułk Artylerii Ciężkiej (12 pac) – oddział artylerii ciężkiej Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej w okresie wojny polsko-bolszewickiej.

Formowanie i zmiany organizacyjne

[edytuj | edytuj kod]

Wiosną 1919 przystąpiono do formowania brygad artylerii dla dywizji piechoty. Brygada składała się z dowództwa, pułku artylerii polowej i pułku artylerii ciężkiej (dywizjon trzybateryjny). Drugi dywizjon pułku artylerii ciężkiej przeznaczony był do rezerwy artylerii Naczelnego Dowództwa[1].

Latem 1920 jego bateria zapasowa stacjonowała we Lwowie[a].

Opracowany w październiku plan rozbudowy artylerii do końca 1919 przewidywał, że z dniem 31 grudnia zakończona zostanie organizacja baterii i dowództw formowanych w kraju przez baterie zapasowe pułków artylerii[3].

Organizacja i działania I/12 pac

[edytuj | edytuj kod]

W 1919, na terenie Francji, sformowany został 3 pułk artylerii ciężkiej. W czerwcu oddział przybył do Polski wraz z Armią gen. Józefa Hallera i do 15 sierpnia stacjonował w rejonie Rembertowa[4]. Tego dnia Naczelne Dowództwo WP nakazało rozformowanie pułku i utworzenie samodzielnych dywizjonów[5]. I dywizjon skierowany został do Pomiechówka. Tu nastąpiło przejęcie stanowisk służbowych przez oficerów polskich, a dowództwo dywizjonu objął mjr Drozdowski. 1 września dywizjon skierowano do Modlina, ale już 4 września dywizjon znalazł się w Wilnie. Tu przechodził intensywne szkolenie, nie uczestnicząc jednak w walkach. Tu też przemianowany został na 12 dywizjon artylerii ciężkiej. 15 marca 1920 wszedł w podporządkowanie dowódcy 14 Dywizji Piechoty. Na froncie prowadził ogień nękający[5].

4 lipca ruszyła wielka ofensywa wojsk Frontu Zachodniego Michaiła Tuchaczewskiego. Dywizjon prowadził działania opóźniające. Podczas odwrotu, w rejonie Słucka, doszło do walki w obronie dział pozbawionych osłony piechoty. Dzięki zdecydowanej postawie oficerów i żołnierzy dyonowi udało się wycofać bez większych strat. Pułk cofał się dalej przez Baranowicze, Kobryń i Brześć, a 12 sierpnia dotarł do Dęblina[6][7].

16 sierpnia, działając nadal w składzie 14 Dywizji Piechoty, wziął udział w kontrofensywie znad Wieprza i wspólnie z piechotą ścigał bolszewików. Maszerował przez Kobryń i Baranowicze, a pod Kojdanowem ogniem kartaczy zatrzymał atak nieprzyjaciela wystrzeliwując w jego stronę około 400 pocisków[8]. 6 października wkroczył wraz z piechotą do Mińska. Stamtąd został skierowany do Baranowicz, gdzie zakończył swój udział w wojnie[9].

Po zawieszeniu broni, 12 dywizjon artylerii ciężkiej, po krótkim postoju w Baranowiczach, skierowany został 15 listopada do Tarnopola i zajął kwatery w Chodaczkowie, Dragonowcach i Zabojkach. Tam przeprowadzono demobilizację, a 9 września 1921 dywizjon przetransportowano koleją do Lwowa. W tym czasie rozkaz MSWojsk. rozwiązało 5 Lwowską Brygadę Artylerii, a na jej miejsce utworzyło 6 pułk artylerii ciężkiej, z dowódcą ppłk. Tadeuszem Łodzińskim. Trzonem nowo powstałej jednostki stały się wojenne 5 Lwowski dywizjon artylerii ciężkiej i 12 Kresowy dac[10][11].

Żołnierze pułku/dywizjonu

[edytuj | edytuj kod]
Obsada personalna I/12 pac w 1920[12]
Stanowisko Stopień, imię i nazwisko
Dowódca dywizjonu kpt. Romuald Maniecki (do 14 VI)
kpt./mjr Józef Korycki
por. Tadeusz Strutyński (VII X)
Oficer łączności pchor. Józef Zieliński (od 14 VII)
Lekarz kpt. lek. dr Joachim Urich
ppor. lek. Leon Kohn
pchor. san. Kazimierz Eksleur (od 16 VII)
Lekarz wet. kpt. wet. Teofil Nowodworski
ppor. lek. wet. Józef Marjowski
Dowódca 1 baterii por. Tadeusz Strutyński
Oficer baterii por. Aleksander Dunin Żuchowski
Oficer baterii ppor. Władysław Grzegorzewicz
  1. Miejsce postoju baterii zapasowej uważane było za miejsca postoju jej macierzystego pułku[2].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]