Dyskusja:Efekt Dopplera

homologacja

Ten fragment:

Oczywiście pomiar policyjnego radaru jest ważny tylko, jeżeli radar ma homologację lokalnego Urzędu Miar i Jakości.

jednak zostawiłam jako świadectwo poczucia humoru autora. C4 19:52, 28 maj 2004 (CEST)

rzekomy brak ośrodka - światło i dźwięk

ciągle napotykam problem z rzekomym brakiem ośrodka i "eteru". Z braku wykrycia eteru materialnego robi się nadinterpretację. Ośrodek jest konieczny do rozchodzenia się fali świetlnej i promieniowania. Dla światła próżnia i szkło to ośrodki. Zwykle tak się to przedstawia, że efekt Dopplera jest różny dla światła i dźwięku. I że dla światła dochodzi dodatkowy efekt relatywistyczny, nie efekt dużych prędkości. Sądzę, że to wymaga dopracowania.

Błędy w ilustracjach

Błąd rzeczowy w rys. 2: w zjawisku Dopplera nie ma żadnej fali pierwotnej i fali wtórnej! Czerwona i niebieska linia to są kształty dwu różnych fal, wytwarzanych przez takie samo źródło w różnych warunkach (źródło nieruchome albo ruchome).
Błąd literowy w rys. 3: brak jednej litery o w opisie składowa promieniowa.
CiaPan 13:22, 5 lis 2004 (CET)

---

Czy teraz jest OK?Superborsuk 15:56, 11 lis 2004 (CET)

Efekt Doppera = Przesunięcie ku czerwieni

Znalazłem na enWiki całkiem niezły opis efektów Dopplerowskich dla OTW Gravitational redshift. Jest też polskie hasło Przesunięcie ku czerwieni, które opisuje efekt Dopplera dla światła. Moim zdaniem hasła Przesunięcie ku czerwieni i Efekt Dopplera powinny zostać zitegrowane. Proponuję przeniesienie opisów matematycznych wszystkich tych zjawisk do Zależności opisujące prawo Dopplera. Superborsuk 01:05, 10 cze 2005 (CEST)

Jestem przeciw zintegowaniu tych dwóch haseł, ponieważ przesunięcie ku czerwieni jest specyficznym efektem związanym z ekspansją Wszechświata i NIE jest efektem Dopplera, gdyż nie wiąże się z fizycznym ruchem obiektów. --AC 23:54, 30 sty 2007 (CET)

Czwarta postać prawa Dopplera

Niestety fizyka bywa czasami na prawdę zaskakująca. Uwaga anonimowego kolegi jest słuszna. Dotarłem ostatnio do materiałów, według których efekt Dopplera widoczny w skali Wszechświata musi być obliczany w oparciu o ogólną teorię względności (OTW). Trzecia postać prawa Dopplera, którą podałem, opiera się tylko na szczególnej teorii względności (STW). W tym momencie nie jestem w stanie poprawnie opisać tego efektu w świetle OTW. Może ktoś mnie wspomoże w tym trudnym temacie?

Superborsuk ^Ω 18:36, 26 wrz 2005 (CEST)

Tak, fizyka bywa zaskakująca. Na przykład kosmologiczne poczerwienienie NIE jest efektem Dopplera, gdyż wiąże się z własnościami przestrzeni, a nie z fizycznym ruchem obiektów. W kosmologii mówi się, iż interpretacja redshiftu jako efektu Dopplera to interpretacja kinematyczna, uprawniona tylko w modelu Milne'a (pustego Wszechświata). Inne poczerwienienie, tzw. grawitacyjne, jest efektem relatywistycznym, i też nie wiąże się z ruchem.

--AC 00:00, 31 sty 2007 (CET)

OPis co innego, rysunek co innego

Definicja z pierwszej linijki mówi "Efekt Dopplera to zmiana częstotliwości oraz długości fali zarejestrowana przez obserwatora, który porusza się względem źródła fali." tymczasem na rysunku to źródło fali porusza się w kierunku obserwatora... w sumie mały błąd aczkolwiek komuś kto nie wie co to jest efekt dooplera może nasunąć błędne skojarzenia.

--83.24.126.113 21:06, 21 wrz 2006 (CEST) Na litość, przecież ruch jest względny! Na rysunku układ odniesienia jest związany z obserwatorem, to wszystko!

Nie do końca, bo jest jeszcze ośrodek, w którym porusza się fala, a zmiana częstotliwości zależy od tych trzech układów. Trza poprawić, a ja idę spać. StoK 23:16, 21 wrz 2006 (CEST)

Kto zaobserował efekt jako pierwszy?

W polskiej wersji - Doppler, a np. w angielskiej czy norweskiej - C.H.D. Buys Ballot. Ktoś wie coś pewnego na ten temat? Modulo 13:35, 5 paź 2005 (CEST)

efekt Dopplera

Przedstawiany opis efektu Dopplera dotyczy tylko bardzo szczególnego przypadku, gdy źródło oraz obserwator poruszają się ruchem jednostajnym wzdłuż tej samej prostej, a sygnał też porusza się wzdłuż tej prostej. Jest to uproszczenie uproszczenia. W ogóle nie jest przedstawiony podwójny efekt Dopplera, t.zn. źródło i obserwator poruszają się wzdłuż dwu różnych prostych. Taki ogólny przypadek opisany jest w książce Janusza B. Kępki "Ruch absolutny i względny" (Warszawa, 2004). jotbeka

sugestia

Może coś o wykorzystaniu przez organizmy żywe (nietoperz i pewnie inne)? Dy-e 12:37, 23 wrz 2007 (CEST)

Hmm, a czy na pewno nietoperze korzystają z efektu Dopplera? Jeśli tak, warto o tym napisać i powołać się na źródło. --AC 20:59, 24 wrz 2007 (CEST)

Redshift kosmologiczny

Nastepujący fragment artykułu był, według mojej wiedzy z gruntu fałszywy, dlatego usunąłem go z artykułu i przeniosłem tutaj. Proszę autora o jakieś uźródłowienie co najmniej, ewentualnie wyjaśnienie co miał na myśli

---

Uwaga! Relatywistyczny efekt Dopplera nie ma zastosowania w przypadku kosmologicznego przesunięcia ku czerwieni. Zjawisko to opisywane jest odmiennymi równaniami niż dopplerowskie przesunięcie ku czerwieni. Jak łatwo sprawdzić, wartość relatywistycznego przesunięcia ku czerwieni dla prędkości zbliżających się do prędkości światła rośnie do nieskończoności. Tymczasem według najpowszechniej obowiązującego modelu kosmologicznego przesunięcie ku czerwieni odległych galaktyk wynosi 1.46 dla prędkości ucieczki równej prędkości światła. Zaobserwowano tysiące obiektów posiadających większe przesunięcia ku czerwieni, co oznacza że ich prędkość ucieczki jest większa od prędkości światła.

---

"Powszechnie obowiązujący model kosmologiczny" nie ma żadnych problemów z przesunięciami ku czerwieni dowolnie dużymi. Mikrofalowe promieniowanie tła to, według "powszechnie obowiązującego modelu kosmologicznego" nic innego jak efekt przesunięcia ku czerwieni promieniowania wysyłanego przez plazmę tuż przed i w czasie rekombinacji. JoteMPe dyskusja 10:05, 28 mar 2008 (CET)

Redshift kosmologiczny jako efekt Dopplera to tzw. kinematyczna interpretacja redshiftu. W "klasycznej" kosmologii, czyli modelu ekspandującego wszechświata, nie jest ona poprawna. I nie chodzi tu tylko o "nadświetlne" prędkości. Por. [1] "As a consequence, popular literature often uses the expression "Doppler redshift" instead of "cosmological redshift" to describe the motion of galaxies dominated by the expansion of spacetime, despite the fact that a "cosmological recessional speed" when calculated will not equal the velocity in the relativistic Doppler equation.[27] In particular, Doppler redshift is bound by special relativity; thus v > c is impossible while, in contrast, v > c is possible for cosmological redshift because the space which separates the objects (e.g., a quasar from the Earth) can expand faster than the speed of light.[28] More mathematically, the viewpoint that "distant galaxies are receding" and the viewpoint that "the space between galaxies is expanding" are related by changing coordinate systems. Expressing this precisely requires working with the mathematics of the Friedmann-Robertson-Walker metric.[29]"

Być może jakoś tak należałoby to ująć w tym artykule - ważne jest to, że redshift kosmologiczny NIE jest (wyłącznie) spowodowany efektem Dopplera, chyba że uznajemy niestandardową kosmologię... --AC (dyskusja) 13:54, 31 mar 2008 (CEST)

Przepraszam, ale wydaje mi się, że dla obiektu oddalającego się od nas wzdłuż kierunku obserwacji, STW nie ogranicza w zaden sposób redshiftu! Blueshift może być ograniczony (musiałbym szybko sobie policzyć), ale nie redshift. Dla $v\rightarrow c$ wychodzi mi, że $\omega \rightarrow 0$, czyli $z\rightarrow \infty$. Przecież mam dwa efekty, ciągnące w tę samą stronę: dylatację czasu w źródle, która powoduje, że częstotliwość obserwowana spada i jeszcze oddalanie źródła, przez które grzbiety fali są bardziej oddalone od siebie, czyli częstotliwość spada jeszcze bardziej. JoteMPe dyskusja 15:08, 31 mar 2008 (CEST)

Tak, ale redshiftu kosmologicznego nie można interpretować tylko na gruncie STW. W ogólności to jest tu pewien problem pojęciowy - o ile redshifty mierzy się bezpośrednio, bo z przesunięć linii (bez względu na ich przyczynę!), o tyle pojęcie "prędkości" dla obiektów o dużym "z" nie jest dobrze zdefiniowane, bo nie jest dobrze zdefiniowana odległość (z samej natury teorii względności)... Niestety w Wikipedii, szczególnie w dyskusjach ale nie tylko, widać czasem niezrozumienie tych kwestii - niektórym ciężko sobie wyobrazić, że tak oczywiste na co dzień pojęcia jak odległość czy prędkość mogą w ogromnych skalach tracić sens... Staram się to powoli porządkować w artykułach, również i w efekcie Dopplera spróbuję o tym nadmienić w wolnej chwili. --AC (dyskusja) 14:34, 28 maj 2008 (CEST)

Zgadzam się, usunąłem ten fragment wyłącznie z powodu bałamutnego stwierdzenia, że "dla z=1.46 prędkość ucieczki jest równa prędkości światła", bo bez dużego wyjaśniania co rozumiemy przez prędkość ucieczki i z jakiego to modelu kosmologicznego taka wynika, jest to po prostu błędne. Niewątpliwie warto napisać, że redshift kosmologiczny to co innego niż efekt Dopplera, a faktyczny redshift obiektu astronomicznego jest złożeniem redshiftu kosmologicznego z dopplerowskim (wynikającym z ruchu własnego obieku w ukladzie wspólporuszającym). JoteMPe dyskusja 14:45, 28 maj 2008 (CEST)

spektroskopia

Nie mam śmiałości tak od razu grzebać w artykule nominowanym/medalowym, ale jeśli nikt nie zgłosi sprzeciwu proponuję na końcu zastosowań dodać podtytuł spektroskopia i notkę tej mniej więcej treści: "W spektroskopii efekt Dopplera jest jedną z przyczyn rozmycia linii widmowych. Dzieje się tak gdyż emitujące (lub absorbujące) promieniowanie cząsteczki poruszają się chaotycznymi ruchami termicznymi, w których prędkość nie jest ustalona, lecz podlega rozkładowi Maxwella, przez co wartości przesunięcia dopplerowskiego dla różnych cząsteczek są różne. Jest to jedna z przyczyn tego, że rejestrowane w spektroskopii linie zamiast być nieskończenie wąskie mają skończoną szerokość." Można jeszcze dodać jaki jest krztałt linni, w której poszerzeniu efekt Dopplera przeważa. Sfp (dyskusja) 17:31, 11 kwi 2008 (CEST)

Popieram. StoK (dyskusja) 18:45, 11 kwi 2008 (CEST)

Po prostu to dopisz, na tym właśnie polega wikipedia :-) --AC (dyskusja) 10:55, 14 kwi 2008 (CEST)

Zmiana długości fali w efekcie Dopplera

Wczoraj jako niezalogowany użytkownik wyrzuciłem fragment traktujący o zmianie długości fali odbieranej przez detektor podczas ruch względnego. Nie bardzo rozumiem dlaczego nie zostało to zaakceptowane. Później podczas egzaminu studenci piszą mi głupoty. Przecież jesli mówimy o efekcie Dopplera dla fal dźwiękowych to gdy źródło spoczywa to, niezależnie od prędkości odbiornika, długość fali jest taka sama. W końcu postanowiłem się zarejestrować żeby móc o tym powiedzieć

---

Może i tak jest jak Pan pisze. Ale proszę wytłumaczyć jak poruszający się obserwator mierzy długość fali. StoK (dyskusja) 23:13, 18 mar 2009 (CET)

---

Zwyczajnie, jako odległość między czołami fali o tej samej fazie. Częstotliwośc odbierana jest równa pędkość fali w układzie obserwatora do długości fali. Długość fali się nie zmienia ale ponieważ względna prędkość fali i odbiornika jest sumą (przy zbliżaniu się) prędkości fali względem ośrodka oraz prędkości odbiornika to częstotliwość odbierana rośnie. Zresztą jest to dobrze opisane po hasłem "Zależności opisujące prawo Dopplera".

---

Ma Pan rację, jednak chodzi o zmianę częstotliwości. StoK (dyskusja) 07:12, 19 mar 2009 (CET)

efekt Dopplera dla fali dźwiękowej

Dziś znowy tu trafiłem i skomentowałem coś, co uważam za błąd, a potem znalazłem dawniejszy swój komentarz, więc pozwolę sobie trochę poprzerabiać żeby było bardziej spójnie i nie było ryzyka mylnego wrażenia że to, które wzory należy stosować zależą od prędkości obserawtora/źródła: to zależy od natury fal. Jest to błąd merytoryczny. Poniżej wyliczam zmiany, niestety w kilku edycjach, za co z góry przepraszam

• "Wstęp" -> "Historia" i przenoszę część tłumaczącą podstawy zjawiska do następnego rozdziału. Ta zmiana została usunięta przez Bartek444. Moim zdaniem spowoduje to niespójność tekstu, ale wstrzymam się z ponawianiem, żeby nie zostało poczytane za wandalizm. Czekam na uzasadnienie.
• część "Najprostsza postać prawa Dopplera" przeredagowuję tak, żeby był opis trzech przypadków:
  • fale dźwiękowe z nieruchomym obserwatorem
  • fale dźwiękowe z nieruchomym źródłem
  • fale dźwiękowe -- oba obiekty w ruchu
  • fale elektromagnetyczne (czyli to, co było, mylnie, nazywane przypadkiem relatywistycznym) Widzę, że dubluję zawartość Zależności_opisujące_prawo_Dopplera, więc tego wzoru już nie będę wrzucał, tylko zaproponuję połączenie wszytkich trzech artykułów, ale to niżej, żeby było wyraźnie.

Zdecydowałem się pisać o "falach dźwiekowych", bo trudno mi zaproponować inne fale mechaniczne, dla których efekt byłby łatwo obserwowalny, poza tym jest to najczęściej dyskutowany przypadek. Oczywiście opis ten powinien się stosować do innych fal mechanicznych, ale w tej chwili nie podejmuję się tego przedyskutować, w szczególności podać przykładów, których byłbym pewien. Jeśli ktoś wskaże takie przypadki jestem za wstawieniem odpowiedniej informacji uogólniającej.

Na razie przytaczam w oparciu o literaturę wzory dla przypadków najprostrzych. Bardzo ciekawe byłoby znalezienie (wyprowadzenie? - wiem, nieencyklopedycznie) wzorów ogólniejszych, ale to nie w tej chwili.

Będę wdzięczny za niewywalanie bez komentarza -- wyrzucenie do śmieci kilku godzin pracy zawsze boli, a najgorzej gdy nie wiadomo dlaczego. Co więcej wtedy nie wiem co jest źle, więc się nie uczę -- uwaga co spaprałem pozwoli następnym razem edytować lepiej. Będę też wdzięczny za korektę językową i sprawdzenie typografii/ortografii (z tą drugą zawsze mam problem). Na przykład odruchowo piszę '--' zamiast dywiza, bo LaTeX robi z tego dłuższy myślnik, który lepiej wygląda w tekście, ale wiki chyba tego nie składa (tak na boku: ostatnio doczytałem, ze myślnik powinien być jeszcze dłuższy: '---', ale to już zasady składu publikacji do druku) Sfp (dyskusja) 14:33, 19 maj 2010 (CEST)

Propozcja połączenia artykułów

Proponuję połączyć wszystkie trzy artykuły dotyczące efektu Dopplera i ustawić przekierowania. Sytuacja, jaką zastałem dziś rano miała dwa mankamenty:

• fragment sugerujący całkiem fałszywe twierdzenie, co opisuję wyżej
• część wzorów jest tu, część w innym artykule a link do nich w takim miejscu, że można go nie zauważyć (ja na przykład go przegapiłem)

Oczywiście podzielenie na kilka artykułów powoduje, że łatwiej jeden z nich doczytać do końca (standardowy czytelnik pewnie po jednej stronie A4 wysiada), ale z drugiej strony znacznie zmniejsza wygodę szukania informacji -- znalezienie linków wymaga czytania całości, podczas gdy wzory widać podczas przeglądania.

• podział na kilka artykułów może sugerować istnienie kilku efektów, a na pewno ograniczy wiedzę mniej dociekliwego czytelnika, który nie podąży za odsyłaczami

Niniejszym przedstawiam pomysł do przedyskutowania. Sfp (dyskusja) 14:33, 19 maj 2010 (CEST)

Błąd?

Zdanie: "Dla fal rozprzestrzeniających się w ośrodku, takich jak na przykład fale dźwiękowe, efekt zależy od prędkości obserwatora oraz źródła względem ośrodka, w którym te fale się rozchodzą." nie jest w pełni poprawne. Głównie chodzi o "efekt zależy od prędkości obserwatora oraz źródła względem ośrodka". W poruszającym się ośrodku zmienia się długość fali ale częstotliwość pozostaje stała. Innymi słowy; jeśli źródło i obserwator nie poruszają się względem siebie a jedynie ośrodek porusza się względem nich, to nie zauważymy efektu Dopplera. Dla przykładu; 440Hz ton brzmi tak samo w bezwietrzny dzień jak i w wichurze, niezależnie czy kamerton jest na- czy zawietrznej.

Czy zgodzisz się, że przyspieszenie ciała zależy od siły działającej na to ciało? No właśnie. A gdy siła jest równa 0, to nie ma przyspieszenia, ale zależność jest. Błędu nie ma --Mpfiz (dyskusja) 08:07, 7 lut 2012 (CET)

Nie napisałem, że to jest błąd, tylko "nie jest w PEŁNI poprawne". Przykład z siłą mnie nie przekonuje; gdy siła jest równa 0, to przyspieszenie równe jest 0 (zero). Temperatura 0 K nie oznacza braku temperatury, tylko oznacza jej wartość. W artykule nie jest napisane "delta v", "przyspieszenie" tylko "prędkość". To tak jakbyś napisał: samochód osiąga prędkość 10m/s^2. Doppler nie zależy od samej prędkości ośrodka, zależy od zmian prędkość ośrodka i prędkości źródło - odbiornik. Od prędkości ośrodka zależy czas jaki potrzebuje sygnał w podróży od źródła do odbiornika. Częstotliwość się nie zmienia jeśli v = const. dv =! v.

--Tjblues (dyskusja) 15:18, 7 lut 2012 (CET)

Z Wikipedia:Warsztat PANDA

Medal z 2005 roku. Są pozycje bibliograficzne, ale niemal zupełnie brak szczegółowych przypisów. Obecnie za mało jak na medal, a nawet jak na DA. Może byłby ktoś chętny dopracować hasło chociaż do obecnych wymagań poziomu DA? --Wiklol ^(Re:) 21:14, 6 lut 2014 (CET)

Załatwione w trakcie weryfikacji wyróżnienia AnM. Dzięki StoK-owi :) --Wiklol ^(Re:) 21:14, 10 cze 2014 (CEST)

Informacje o efekcie dopplera usunięte z art. o radarach

Kopiuję, bo można by być może te informacje dodać do artykułu o efekce Dopplera, dotyczą dźwięku: "Ewentualne zmierzenie drgań pozwala lepiej lub gorzej rekonstruować falę dźwiękową rozchodzącą się na obiekcie." RoclorD (dyskusja) 17:58, 24 cze 2017 (CEST)